رویداد های مهم نجومی

[رضا باجلان]

کشف رنگین کمان در سیاره ی زحل برای اولین بار
ستاره*شناسان سازمان فضایی اروپا برای اولین بار موفق به ثبت یک تاثیر رنگین*کمانی در سیاره*ای دیگر شده*اند، به گفته محققان، این هاله در زمین از بازتاب نور خورشید بر روی قطرات آب ناشی می*شود, اما در سیاره زحل این اثر توسط جوی ایجاد شده که تصور می*شود دارای قطرات غنی از اسید سولفوریک است.

رنگین*کمان در سیاره زحل:http://sarisky.ir/wp-content/uploads/201...aturn.jpeg
رنگین*کمانها و هاله*ها زمانی روی می*دهند که نور خورشید بر قطرات ابر که در زمین همان ذرات آب هستند، می*تابد, در حالیکه رنگین*کمان در آسمان یک قوس نواری باریک ایجاد می*کند، هاله*ها اغلب بسیار کوچک بوده و شامل مجموعه*ای از حلقه*های متحد المرکز بر محور یک هسته درخشان هستند.
هاله تنها زمانی که مشاهده*گر بطور مستقیم بین خورشید و ذرات ابر بازتاب*کننده نور خورشید قرار دارد، دیده می*شود, روی زمین، این تاثیر بیشتر در هواپیماها و اطراف سایه هواپیما بر روی ابرهای زیرین آن یا اطراف سایه کوهنوردان در بالای قله*های مه*آلود کوهها قابل مشاهده است.

تصویر شبیه*سازی شده هاله در زحل (چپ) و در زمین (راست):http://sarisky.ir/wp-content/uploads/201...aturn1.jpg
یک هاله نیازمند دو ویژگی است: ذرات ابر باید کروی باشند که از این رو به احتمال زیادی قطرات مایع هستند و دوم اینکه، اندازه آنها بسیار شبیه هم است, تصور می*شود که جو سیاره زحل شامل ذرات غنی از اسید سولفوریک باشد.
دانشمندان با تصویربرداری از ابرهایی که خورشید بطور مستقیم از پشت فضاپیمای ونوس اکسپرس بر آنها می*تابد، توانستند یک هاله را برای تعیین اهمیت ویژگیهای قطرات ابرها مشاهده کنند, هاله ثبت شده در این تصویر، در ژوئیه ۲۰۱۱ بر روی ابرهای سیاره زحل در ارتفاع ۷۰ کیلومتری سطح مشاهده شد.

تصویر هاله در طول موج فرابنفش(چپ) مرئی (وسط) و نزدیک مادون قرمز (راست):http://sarisky.ir/wp-content/uploads/201...aturn2.jpg
این پدیده از چشم*اندازه فضاپیمای ونوس اکسپرس که در فاصله ۶۰۰۰ کیلومتری سیاره زحل قرار داشت، از وسعتی حدود ۱۲۰۰ کیلومتر برخوردار بود, بر اساس مشاهدات انجام شده، اندازه ذرات ابر ۱٫۲ میکرومتر برآورد شده که یک پنجم عرض موی انسان است.
این حقیقت که وسعت هاله زحل ۱۲۰۰ کیلومتر بوده، بدین معنی است که ذرات در نوک ابرها حداقل از این مقیاس یکنواخت برخوردارند, تغییرات درخشش حلقه*های هاله مشاهده شده در زحل از آنچه از ابرهای ترکیب اسید سوفلوریک و آب انتظار می*رود، متفاوت بوده که نشانگر احتمال وجود مواد شیمایی دیگر است.
یک نظریه این است که این دلیل بر اثر «جاذب فرابنفش» باشد که یک ترکیب ناشناخته جوی مسئول لکه*های مرموز تاریک در ابرهای بالای زحل در طول*موجهای فرابنفش محسوب می*شود.

[رضا باجلان]

تعین موقعیت دقیق زمین در میان کهکشان ها
محققان دانشگاه یورک در تحقیقات خود دریافته اند، دو کهکشان راه شیری و آندرومدا توسط ۱۲ کهکشان غول پیکر احاطه شده اند، تیم تحقیقاتی دانشگاه یورک به سرپرستی پروفسور «مارشال مک کال»، نقشه ای از کهکشان های درخشان در فاصله ۳۵ سال نوری از زمین را تهیه کرده اند.

http://sarisky.ir/wp-content/uploads/201...f-land.jpg
تمامی کهکشان های درخشان در فاصله ۲۰ میلیون سال نوری از جمله راه شیری در یک صفحه محلی به عرض ۳۴ میلیون سال و ضخامت ۱٫۵ میلیون سال نوری قرار دارند.

http://sarisky.ir/wp-content/uploads/201...n-land.jpg
به گفته «مک کال»، ۱۲ کهکشان از مجموعه ۱۴ کهکشان در این صفحه محلی از جمله راه شیری و آندرومدا، کهکشان مارپیچی با دیسک های تختی هستند که ستارگان در آن شکل می گیرند و دو کهکشان دیگر نیز کهکشان بیضوی هستند که در طرف مقابل انجمن غول ها واقع شده اند.

[رضا باجلان]

بزرگ ترین ستاره ی زرد رنگ کشف شد
یک تلسکوپ قدرتمند در شیلی توانسته از بزرگترین ستاره زرد رنگ که تاکنون شناخته شده تصویربرداری کند, این ستاره که HR 5171 A نام دارد،در فاصله ۱۲۰۰۰ سال نوری از زمین در مرکز عکسی که (۱۲ مارچ،۲۱ اسفند) منتشر شد میدرخشد, این ستاره که غول زرد (Yelow Hypergiant) نیز نامیده شده است قطری ۱۳۰۰ برابر خورشید را دارا است، بسیار بزرگتر از مقداری که دانشمندان در رصد های اولیه انتظارش را داشتند.


اندازه گیری ها این ستاره را در رده ۱۰۰ ستاره بزرگ جهان قرار میدهند, دانشمندان با استفاده از تلسکوپ بزرگ ESO (Europian Southern Observator) چیز دیگری نیز کشف کردند: HR 5171 A جزیی از سیستم یک ستاره دوتایی است، با همراهی که در مداری بسیار نزدیک به دور آن گردش میکند و بسیار قابل توجه است که میتواند در سرنوشت HR 5171 A تاثیر بگذارد، برای مثال میتواند لایه های بیرونی آن را از بین ببرد و تکامل آن را تغییر دهد.
با اینکه این ستاره بزرگ از زمین بسیار فاصله دارد، رصدگران مشتاق میتوانند به دیدن آن با چشم غیرمصلح نزدیک شوند، به گفته ESO این ستاره درخششی یک میلیون برابر خورشید دارد.
HR 5171 A پنجاه درصد از ابرغول سرخ ابط الجوزا بزرگتر است، ستاره ای که یکی از شانه های صورت فلکی جبار را تشکیل میدهد, فقط ۱۲ ابرغول زرد تا به حال در راه شیری کشف شده اند و آنها در حالتی ناپایدار از زندگی قرار دارند، به گفته ESO ابرغول های زرد به سرعت تغییر میکنند و موادی به بیرون پرتاب میکنند که جوی بزرگ اطراف ستاره شکل میدهد.
گویا HR 5171 A در چهل سال اخیر در حال بزرگتر شدن و به همراه آن سردتر شدن بوده و حالا این سیر تکاملی درحال انجام کشف شده , به گفته مقامات رسمی ESO ستاره های اندکی دارای چنین حالتی هستند، حالتی که در آن ستاره متحمل تغییر دمای قابل توجهی میشود در حالی که به سرعت رشد میکند.

http://sarisky.ir/wp-content/uploads/201...w-Star.jpg
https://www.myinfoline.com/ckfinder/user...vealed.jpg
http://science.orf.at/v2static/storyimag...tern_k.jpg

[رضا باجلان]

شکار سیاه چاله ها
هزاران سیاه چاله سرگردان در راه شیری پراکنده شده اند ومحقققان اظهار داشتند که راه یافتن آن ها را پیدا کرده اند, یافتن این اجرام مرموز می تواند اسرار چکونگی فرم گرفتن راه شیری و سایر کهکشان ها را برملا کند.

شکار سیاه چاله ها
در واقع کسی از چگونگی شروع شکل گیری راه شیری خبر ندارد اما براساس یکی از معروف ترین نظریه ها سنگ بنای اولیه تشکیل راه شیری کهکشان های کوتوله دیگر بوده است که در اثر برخورد و ادغامشان اندکی پس از انفجار بزرگ شکل گرفت, بر طبق این نظریه سیاه چاله های اولیه که جرم ۱۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰ برابر خورشید داشتند می توانستند در جهان اولیه شکل بگیرند.
تکه های اولیه کهکشانمان از کهکشان های دیگر بود که خود این کهکشان ها احتمالا سیاه چاله ای در خود داشتند که در زمان ادغام, سیاه چاله ها نیز به هم پیوستند و این سیاه چاله تکی تشکیل شده امواج جاذبه ای اضافی را همانند جت های در خلاف جهت به خود می کشاند, در بیشتر اوقات ضربات ناشی از این امواج سبب سرعت گرفتن و جابجایی آن ها در کهکشان کوتوله درحال گسترش می شود اما نه در آن حدی که از کهکشان مادر خارج شود و سپس سیاه چاله مرکزی تشکیل شده می تواند در میان تجمع گازها جای گیرد.
زمانی که یکی از کهکشان های میزبان به اندازه کافی پرجرم باشد سیاه چاله نمی تواند از آن فرار و در آن حرکت کند, یکی از سیاه چاله ها رشد خواهد کرد و یک سیاه چاله ابرجرم(که انتظار می رود یکی از آن ها در مرکز راه شیری حضور داشته باشد) شکل می گیردو اما باید تعداد زیادی از سیاه چاله های رها در هاله ای در یک فاصله مشخص قرار داشته باشند.
اِووی اوب یکی از محققان فیزیک نجومی از داشنگاه هاروارد بیان کرد: هاله موجود در راه شیری به عنوان انباری از سیاه چاله های سرگردان است که در مرکز کهکشان کوچکشان پیش از ادغام زندگی می کردند.
اما این که چگونه آن ها را بیابیم؟
به گفته لوب: زمانی که این گونه سیاه چاله ها از یک دیسک گازی در راه شیری می گذرند یک شوک خمشی ایجاد می کند و میزان تشعشات رادیویی ای که ایجاد می کند به احتمال زیاد توسط گیرنده های رادیویی قابل دریافت می باشد, وی افزود: اگر این گونه شوک های خمشی را بیابیم می توانیم خوشه های ستاره ای که توسط سیاه چاله مورد هدف قرار می گیرند را یافت و سپس تشعشات ایکس را نیز می توان پیدا کرد.
جرمی دارلینگ تایید کرد که می توان این شوک ها را با دستگاه های موجود همچون گیرنده های رادیویی و گیرنده های مادون قرمز دریافت کرد اما این کار زمانی سخت می شود که بدانیم تعداد زیادی از اجرام در گیتی از خود این گونه امواج را گسیل می کنند.
راه دیگری که لوب و همکارانش پیشنهاد کردند یافتن سیاه چاله های رها توسط غبار و خوشه های ستاره ای اطرافشان است, زیرا این نوع خوشه ها به خاطر اثر جاذبه سیاه چاله تفاوتهایی با سایرین دارند.
[ATTACH=CONFIG]1944[/ATTACH]

[رضا باجلان]

بروز نقص فنی در عملکرد مدار گرد مریخ ناسا
مدارگرد اکتشافی مریخ (MRO) ناسا از روز جمعه و در پی بروز نقص عملکرد در یکی از رایانه های اصلی فضاپیما در حالت ایمن قرار گرفته است، از روز جمعه هفتم مارس (۱۶ اسفند)، نقص عملکرد در یکی از رایانه های اصلی مدارگرد اکتشافی مریخ (MRO) مشاهده شده است.

در پی بروز این مشکل، مدارگرد در حالت ایمن (safe mode) قرار گرفته و مأموریت های علمی فضاپیما، همچنین رله داده ها از دو مریخ نورد حاضر به سطح سیاره سرخ به زمین متوقف شدند.
به گفته دان جانستون، مدیر پروژه MRO در آزمایشگاه پیشرانش جت (JPL) ناسا، مدارگرد در حال حاضر در وضعیت سلامت کامل به سر برده و ارتباط بین ایستگاه زمینی و مدارگرد به طور کامل برقرار است. طی چند روز آینده با افزایش سرعت، مدارگرد به حالت عملیاتی درمی آید.
مدارگرد اکتشافی مریخ (MRO) با بودجه تحقیقاتی ۷۲۰ میلیون دلاری آگوست ۲۰۰۵ به فضا پرتاب شد و مارس ۲۰۰۶ به مدار سیاره سرخ رسید.
در طول هشت سال فعالیت در مدار مریخ، حجم عظیمی از داده ها توسط مدارگرد MRO تهیه شده و از این فضاپیما به عنوان رابط رله داده بین دو مریخ نورد فرصت و کنجکاوی استفاده می شود.
http://sarisky.ir/wp-content/uploads/201...rbiter.jpg

[amir adib]

عطارد جمع و جور تر شد
بر اساس شواهد جدید جمع آوری شده توسط فضاپیمای «مسنجر» ناسا در عطارد، شعاع این سیاره طی چهار میلیارد سال حدود هفت کیلومتر و بسیار بیشتر از آنچه تصور می شد، کاهش یافته است.

این یافته ها معماهای کنونی پیرامون تکامل سیاره عطارد را حل می کند.

تصاویر پیشین از ویژگی های سطحی عطارد نشان داده بود علی رغم خنک شدن طی تمامی عمرش، این سیاره صخره ای تقریبا فشرده نشده است؛ اما مدلسازی شکل گیری و پیرشدن عطارد نمی توانست این یافته ها را توضیح دهد.

هم اکنون «پاول کی. بایرن» و «کریستین کلیمزاک» از «موسسه کارنگی» واشنگتن و همکارانش از تصاویر دقیق مسنجر و داده های توپوگرافی برای تولید نقشه جامع ویژگی های زمین ساختی عطارد استفاده کردند. این نقشه نشان می دهد عطارد به طور قابل توجهی هنگام خنک شدنش کوچک شده است.

محققان تخمین زده اند شعاع این سیاره ممکن است بین 4.6 و هفت کیلومتر کاهش یافته باشد.
ایسنا

[N.Sayah]

درود بر همه دوستان
در سال 2014 یکی از وقایع مهم نجومی فاصله ماه به زمین هست که در نزدیکترین فاصله خودش نسبت به زمین قرار میگیره
کسی از دوستان تاریخ این رویداد رو میدونه؟

[khosro777]

من نشنیدم. کجا خوندین؟

[N.Sayah]

یادم نیست دقیقا،قبل از شروع سال 2014 این مطلب رو تو یکی از سایت های نجومی خوندم و چون بطور اتفاقی به این مطلب برخوردم خاطرم نیست کدوم سایت بود

[N.Sayah]

ظاهرا در تاریخ 10 آگوست 2014 این رویداد مشاهده خواهد شد
در این تاریخ فاصله ماه کامل با زمین 356896 کیلومتر هست