اطلاعات نجومی 44 («مارکوپولو» و حل معمای تکامل منظومه شمسی)
«مارکوپولو» و حل معمای تکامل منظومه شمسی آژانس فضانوردی اروپا (اسا) یکی از تاریخی ترین ماموریت های فضایی خود را در پیش دارد. تلاش برای رسیدن به دنباله دار و انتفال نمونه هایی از آن به زمین ماموریتی است که دانش بشر در خصوص چگونگی پیدایش عالم و انبوهی از جریانات مبهم جاری در فضا را افزایش خواهد داد. دانشمندان و مهندسان «اسا» در قالب یکی از مهم ترین پروژه های تاریخ این آژانس فضانوردی هم اکنون در حال کار بر روی ماموریت جدیدی هستند تا بتوانند نمونه هایی از مواد موجود در دنباله دارها را به زمین منتقل کنند. این ماموریت تاریخی «مارکوپولو» نام دارد و بر اساس برنامه ریزی های صورت گرفته در دهه آینده آغاز خواهد شد و هدف نهایی از پرتاب آن نیز افزایش آگاهی دانشمندان علوم فضانوردی از چگونگی تکامل منظومه شمسی عنوان شده است. در این ماموریت نمونه بسیار محدودی از دنباله دار مورد نظر که تنها کمتر از یک کیلوگرم وزن خواهد داشت جمع آوری و به زمین منتقل می شود. بر اساس آنچه که دانشمندان اسا گفته اند، پس از انجام حفاری های لازم بر روی این دنباله دار، نمونه های یاد شده راهی زمین می شود. طراحی و برنامه ریزی های این ماموریت از سوی دانشمندان Astrium UK و OHB در انگلیس و آلمان صورت می گیرد. از هر دوی این مراکز تحقیقاتی و متخصص در زمینه طراحی و ساخت ماهواره خواسته شده است تا مطالعات گسترده و دقیقی درخصوص ساختار کلی فضاپیمای مورد نظر انجام دهند تا با استفاده از آن بتوان به انتقال کامل نمونه های مورد نظر به زمین امیدوار بود. این مطالعات در حالی آغاز می شوند که تصمیم نهایی برای پرتاب این فضاپیما از سوی آژانس فضانوردی اروپا و در آینده ای نه چندان دور اتخاذ خواهد شد. بر اساس برنامه ریزیهای صورت گرفته این ماموریت در زمانی در حدود سال ۲۰۱۷ میلادی آغاز خواهد شد.
● چرا دنباله دارها؟
دنباله دارها بقایای برجای مانده از فرآیند شکل گیری منظومه شمسی در۴/۶ میلیارد سال پیش هستند. مطالعه این مواد ارزشمند می تواند به بازشدن دریچه هایی نوین درخصوص چگونگی پیدایش و تکامل منظومه شمسی و اجزا» سازنده آن یعنی زمین و تکامل آن منجر شود. دکتر «رالف کوردی» از Astrium UK و یکی از دانشمندان این پروژه می گوید: «در این ماموریت به دنبال آن هستیم تا در قالب بهترین فرمول ممکن راهی دنباله دار مورد نظر در نزدیک زمین شده و پس از جمع آوری نمونه های لازم آنها را به زمین منتقل کنیم.»
● طرح کلی ماموریت پس از پرتاب فضاپیما
پس از پرتاب یک فروند راکت سایوز از مرکز پرتاب «کورورو» اروپا، واحد پیش رانش مورد استفاده فضاپیما را به دنباله دار مورد نظر می رساند. در ادامه واحد اصلی فضاپیما با استفاده از فناوری های کنترل از راه دور به بررسی دقیق شکل، اندازه، جرم و سایر مشخصات دنباله دار می پردازد. پس از این مرحله تلاش ها برای فرود آمدن «مارکو پولو» بر روی دنباله دار آغاز می شود. پس از آن نیز حفاری در عمق چند سانتیمتری دنباله دار انجام شده و بالغ بر ۳۰۰گرم از ذرات گرد و غبار آن در کپسول های ویژه ذخیره می شود. به گزارش مهر، پس از ترک دنباله دار، فضاپیمای «مارکوپولو» خود را در مسیر منحنی شکل رو به زمین قرار داده و در نزدیکی زمین کپسول مملو از مواد حفاری شده را برای ورود به جو پرتاب می کند. این کپسول بدون چتر بر روی زمین می افتد و پس از انتقال به تاسیسات کاملا پاک و عاری از هرگونه آلودگی های زمینی مورد بررسی دقیق قرار خواهد گرفت.
اطلاعات نجومی 45 (آتش بازی بزرگ در فضا-هلیکس)
آتش بازی بزرگ در فضا-هلیکس
سحابی مارپیچ یا حلزونی (ngc۷۲۹۳) (هلیکس) نه تنها یکی از زیباترین و جالب ترین سحابی های نجومی، بلکه یکی از نزدیک ترین آنها به زمین است که در فاصله ۷۱۰ سال نوری از زمین قرار دارد. عکس جدید تهیه شده از این سحابی توسط دوربین فروسرخ تلسکوپ «سوبارو» در هاوایی ده ها هزار گلوله گره مانند را که شبیه به ستاره های دنباله دار هستند، نشان می دهد که قبل از این در هیچ تصویری مشاهده نشده بودند. توده عظیمی از این گره ها شبیه یک آتش بازی بزرگ در فضاست. این اجرام نخستین بار در سحابی حلزونی دیده شده اند. ممکن است این گره ها از مواد باقیمانده در فضا پس از پایان عمر ستارگان تشکیل شده باشد.
سحابی آخرین مرحله زندگی ستارگان کم جرمی چون خورشید ما است. زمانی که این ستارگان به پایان زندگی خود نزدیک می شوند، مقدار زیادی از مواد تشکیل دهنده خود را به طرف فضا پرتاب می کنند. هرچند تشکیل سحابی شبیه یک نمایش آتش بازی است، اما روند رشد سحابی مانند آتش بازی های ما، انفجاری یا آنی نیست بلکه به آرامی و در یک بازه زمانی ده هزار تا یک میلیون ساله رخ می دهد. در این روند تدریجی با رها شدن هسته داخلی ستاره (که سوخت هسته یی ستاره در آن قرار دارد) سحابی به وجود می آید. اشعه ماوراء بنفش این هسته مواد تشکیل دهنده ستاره را پس زده و به بیرون می راند.
منجمان رصدخانه ملی ژاپن (naoj) از دانشگاه های لندن، منچستر و کنت انگلستان و برخی از دانشگاه های امریکا که روی اشعه فروسرخ انتشار یافته از مولکول های هیدروژن این سحابی پژوهش می کردند به این نکته پی بردند که این گره ها در سرتاسر سحابی یافت می شود. هرچند این مولکول ها با تابش های فرابنفش موجود در فضا از بین می روند، اما آنها در این مکان های گره مانند باقی مانده اند و به وسیله سپری از غبار و گاز که توسط دوربین های نجومی قابل مشاهده است، محافظت می شوند. شکل دنباله دار این گره ها نتیجه تبخیر پیوسته گاز درون این گره ها توسط بادهای ستاره یی نیرومند و اشعه ماوراء بنفش ایجاد شده از مرگ ستاره در مرکز سحابی است.
[attach=config]941[/attach]
برخلاف تصاویر قبلی از گره های سحابی مارپیچ که با نور مرئی تهیه شده بود، تصویر فروسرخ به وضوح هزاران گره را نشان می دهد که در فاصله بسیار دوری از ستاره مرکزی در طول سحابی کشیده شده اند. دکتر «میکاکو ماتسورا» منجم و ستاره شناس که قبلاً در naoj و اکنون در کالج لندن است، در این باره می گوید؛ «این پژوهش ها نشان می دهد ستاره مرکزی چگونه گره ها را به آرامی تخریب و مکان هایی را که امکان وجود مواد مولکولی و اتمی هست، مشخص می کند.» این عکس ها منجمان را قادر ساخته است وجود حدود ۴۰ هزار از این گره ها را در سرتاسر سحابی به عرض میلیاردها کیلومتر تخمین بزنند. جرم مجموع آنها حدود ۳۰ هزار برابر جرم زمین یا یک دهم جرم خورشید ماست. منشاء این گره ها فعلاً ناشناخته است. آیا آنها باقیمانده منظومه یی ستاره ها هستند یا مواد باقیمانده از مراحل مختلف زندگی یک ستاره اند. هر پاسخی به این پرسش ها به دانشمندان کمک خواهد کرد به سوالات مهمی در مورد زندگی ستارگان و منظومه های ستاره ها پاسخ دهند.
[attach=config]942[/attach]
شهابها چگونه شکل میگیرند
شهاب ها مانند زمین در مسیری به دور خورشید می گردند. وقتی که در فضا هستند ما نمی توانیم آنها را ببینیم، چون بسیار کوچک اند. آنها را فقط هنگامی می بینیم که در بخش بالا یی جو زمین حرکت می کنند و بر اثر اصطکاک داغ می شوند.
اگر شما لا ستیک دوچرخه را باد کرده باشید، در می یابید که تلمبه گرم می شود; چون هوای درونش فشرده می شود و اصطکاک به وجود می آید. اصطکاک است که تلمبه را گرم می کند.
ذره ای کوچک که با سرعت به بخش بالا یی جو وارد می شود، بر اثر اصطکاک با هوا گرم می شود. در نتیجه آتش می گیرد و می سوزد.
● چگونه محل افتادن شهاب را تعیین کنیم؟
یک آذرگوی نورانی را در محدوده ای به شعاع ۳۰۰ کیلومتر به وضوح می توان دید.
هزاران نفر آن را می بینند اما قضاوت های اولیه درباره مسیر و مکان سقوط شهاب سنگ معمولا نادرست است همه فکر می کنند شهاب درست از بالا ی سر آنها گذشته است و در جایی نزدیک آنها سقوط کرده است.
بعضی ها هم چنان محو تماشای این منظره می شوند که زمان و مکان از یادشان می رود اما تغییر مکان سقوط شهاب سنگ کار ساده ای نیست. وقتی که ما شهاب را برای چند لحظه در آسمان می بینیم ده ها کیلومتر ارتفاع دارد. چشم همه به خاطر ارتفاع زیاد شهاب در جهت گیری آن دچار خطا می شود.
جالب است بعضی خلبان ها هنگام دیدن شهاب سنگ مانور می دهند تا با آن برخورد نکنند اما واقعیت این است که از هواپیما هم ۲۰ تا ۱۲۰ کیلومتر فاصله دارد.
محاسبات نشان می دهد که آذرگوی نخست در ارتفاع ۱۲۰ کیلومتری ظاهر می شود. برای مقایسه بهتر است بدانید سقف بلند پروازترین جت ها ۱۸ ۲۰ کیلومتر است ولی وقتی شهاب به ارتفاع ۲۰ کیلومتری می رسد دیگر دیده نمی شود.
در چنین ارتفاعی هوا متراکم است و غلظت آن سرعت شهاب را کم می کند. وقتی سرعت شهابواره کم شد دیگر نوری تولید نمی کند.
شهابواره هایی که تا ارتفاع ۱۷ ۱۸ کیلومتری زمین می رسند مطمئنا با سطح زمین برخورد می کنند. از این فاصله بین ۳ تا ۴ دقیقه طول می کشد تا شهاب سنگ به زمین برسد.
در طی این مدت شهاب نورانی نیست و دیده نمی شود.
از سوی دیگر مسیر سقوط آن ها نیز ممکن است چنان باشد که در این مدت ده ها کیلومتر طی کند و در جای دور به زمین بیفتد تعیین دقیق محل سقوط شهاب سنگ در گروه تعداد ناظران و میزان آگاهی آنهاست.
هرچه اطلا عات ناظران دقیق تر باشد. احتمال یافتن شهاب سنگ بیشتر است. مسیر ظاهری شهاب در کره ساوی معمولا همه را به اشتباه می اندازد.
درخشان ترین منطقه ستاره ساز ستاره ها معمولأ زمانی به وجود می آیند که ستارگان بزرگ در حال مرگ، ستاره های کوچک را در هسته از خود باقی بگذارند
تصویر زیبای زیر ابر ستاره سازی به نام ngc ۳۴۶ است. این ابر در واقع ترکیبی از نور با طول موج های مختلف است که توسط تلسکوپ فضایی اسپیتزر (فرابنفش)، تلسکوپ تکنولوژی نوین رصدخانه جنوبی اروپا (با نور مرئی)، و تلسکوپ فضایی نیوتون xmm متعلق به اسا تهیه شده است.
رصد های فرابنفشی ذرات سرد را به رنگ سرخ، اطلاعات مرئی گازهای تابان را به رنگ سبز و اشعه ایکس گاز های بسیار داغ را به رنگ آبی نشان می دهد. ستاره های معمول در این زایشگاه به صورت نقطه های آبی با مرکزیت سفید نشان داده شده، در حالی که ستاره های جوان پوشیده شده در درون ذرات گرد، به صورت نقطه های سرخ با مرکزیت سفید دیده می شوند.
تنوع رنگ در این تصویر نشانگر آن است که ستاره ها در این محل به دو روش به وجود می آیند: یکی با کمک باد و دوم توسط تشعشعات. ستاره ها معمولأ زمانی به وجود می آیند که ستارگان بزرگ در حال مرگ، ستاره های کوچک را در هسته از خود باقی بگذارند. اولین مکانیزم وابسته به تشعشعات در نزدیکی مرکز ابر نشان داده شده است. در این محل تشعشعات ستاره های بزرگ توسط ابر گرد و غبار اطراف آن بلعیده می شود و در نتیجه امواج ضربتی ای را به وجود می آورد که گاز و گرد را به صورت ستاره های جدید متراکم می سازد. سپس مواد متراکم شده، به صورت کمانی از رشته های سرخ و نارنجی ظاهر می شود، اما ستاره های جدید در داخل این رشته ها هنوز هم توسط گرد و غبار احاطه شده و به همین خاطر دیده نمی شوند.
اما مکانیزم دوم یعنی وابسته به باد، در قسمت بالایی ابر اتفاق می افتد. لکه ستاره های صورتی شکل منزوی شده در قسمت بالایی چپ، در اثر بادهای سنگین یک ستاره بزرگ که در قسمت چپ قرار دارد به وجود آمده است. این ستاره بزرگ حدود ۵۰ هزار سال قبل به صورت یک ابرنواختر منفجر شده بود، اما قبل از مرگ، باد هایش گاز و گرد را به صورت ستاره های نو به هم فشرده بود. هرچند این ستاره بزرگ در تصویر دیده نمی شود، اما حباب ایجاد شده در زمان انفجار در نزدیکی های لبه، به صورت لکه سفید و یک هاله آبی در قسمت بالایی چپ دیده می شود (این لکه سفید در واقع ترکیبی از سه ستاره است).
این ابر در واقع درخشان ترین منطقه ستاره ساز در ابر کوچک ماژلانی و به صورت یک کهکشان نامنظم کوتوله می باشد که در فاصله ۲۱۰ هزار سال نوری به دور کهکشان راه شیری در گردش است.
[attach=config]953[/attach]
ali_solo_ejay نوشته: اطلاعات نجومی 47 (درخشان ترین منطقه ستاره ساز)
اولین مکانیزم وابسته به تشعشعات در نزدیکی مرکز ابر نشان داده شده است. در این محل تشعشعات ستاره های بزرگ توسط ابر گرد و غبار اطراف آن بلعیده می شود و در نتیجه امواج ضربتی ای را به وجود می آورد که گاز و گرد را به صورت ستاره های جدید متراکم می سازد. سپس مواد متراکم شده، به صورت کمانی از رشته های سرخ و نارنجی ظاهر می شود، اما ستاره های جدید در داخل این رشته ها هنوز هم توسط گرد و غبار احاطه شده و به همین خاطر دیده نمی شوند.
[attach=config]953[/attach]
چیزی که من میدونم اینه که به دلیل تشعشعات مرکز یه سری از گرد وغبارها و گازها آنقدر متراکم میشوند که به یک جسم تبدیل میشوند. یعنی به ماده اولیه ساخت ستاره تبدیل میشه.
این ستاره ها در واقع در رشته ها یا ستونهایی از گرد وغبار و گاز تشکیل میشن و به همین خاطر بسیاری از اونا دیده نمیشن.
مثل عکس زیر که ستونهای سحابی عقاب را نشان میدهد که به ستئنهای آفرینش معروف هستند.
[ATTACH=CONFIG]955[/ATTACH]
09-16-2011, 12:15 AM (آخرین تغییر در ارسال: 09-16-2011, 12:19 AM توسط ali_solo_ejay.)
اطلاعات نجومی 48(دنیای شگفت انگیز ما)
دنیای شگفت انگیز ما بسیاری از ستاره شناسان معتقد ند که جهان به د نبال انفجاری عظیم به نام (مهبانگ) به وجود آمد ه است. به نظر آنان این حاد ثه د ر ۱۵ تا ۲۰ میلیارد سال قبل رخ د اد ه است.
▪ خورشید هر د قیقه ۲۴۰ میلیون تن مواد سوختی را می سوزاند . روزی همه این مواد سوختنی می سوزد و خورشید سرد می شود . اما دانشمند ان فکر نمی کنند که این حادثه پیش از ۵ میلیارد سال د یگر اتفاق بیفتد .
▪ د مای مرکز خورشید ۱۵ میلیون د رجه سانتیگراد و د مای سطح آن۵۵۰۰ د رجه است. این د ما ۵ برابر گرمتر از د مای مواد مذاب جاری از یک کوه آتشفشان است.
▪ خورشید د ر فاصله ۱۵۰ میلیون کیلومتری زمین قرار د ارد ، یک جمبوجت ممکن است بعد از ۱۷ سال به خورشید برسد .
▪ ما تنها قاد ریم حد اکثر ۵۱ د ر صد از سطح ماه را ببینیم، زیرا زمان چرخش ماه به د ور خود برابر زمان گرد ش آن به د ور زمین است.
▪ د ر راه شیری تا حدود ۱۰۰۰ میلیارد ستاره وجود د ارد ، یعنی برای هر فرد ساکن کره زمین، تقریبا ۲۰۰ ستاره !
▪ اگر تمام سیارات منظومه شمسی د ر هم فشره شوند تنها یک ششصدم درون خورشید را اشغال خواهند کرد .
▪ قبل از آنکه نپتون عملا کشف شود، دو ریاضیدان وجود آن را پیش بینی کرد ه بودند . آنها توانستند با محاسبه کند شدن حرکت اورانوس در مدارش، محل نپتون را تعیین کنند .
▪ «یو» یکی از قمرهای مشتری، دارای آتشفشان های فعال بیشتری نسبت به هر قمر دیگر در سیاره منظومه شمسی است.
▪ اولین موجود زنده ای که د ر نوامبر ۱۹۵۷ به فضا مسافرت کرد ، یک سگ روسی به نام «لایکا» بود .
▪ جای پای فضانوردانی که در ماه قدم گذاشتند ، برای میلیارد ها سال باقی می ماند ، زیرا هیچ گونه عامل فرسایشی حتی باد هم در ماه وجود ندارد .
اگر بخواهید ستاره مورد علاقه خود را هر شب در جای همیشگی اش رصد کنید ، باید هر شب ۲ دقیقه زود تر از شب قبل به دیدار آسمان بروید.
[ATTACH=CONFIG]960[/ATTACH]
