07-18-2011, 02:52 PM
اطلاعات نجومی 24 (انبساط جهان )
انبساط جهان
جهان بزرگترین معمای اخترشناسی است. آیا جهان آغاز و پایانی دارد؟ اگر چنین است کی و چگونه؟ انسان همواره در برابر جهان و تخمین اندازه و سن آن ناتوان بوده است. اخترشناسی نوین ، بر مبنای یافته ها و تئوریهای جدید در پی حل این معما است. برای یافتن پاسخ سوالهایی که به کل جهان مربوط می شود، باید به دور دستها نظر افکند. باید جهان را چنان تجسم کرد که کهکشانها و خوشه کهکشانها ، اجرام بسیار کوچکی به نظر رسند. آنگاه همانند ماکتی که از یک کارخانه یا شهر بزرگ می سازند، ماکت جهان را می توان ساخت.
● تاریخچه
هنگامی که از اوایل قرن بیستم تلسکوپهای پرتوان به مشاهده آسمانها پرداختند، یافته های جدید ، انسان را در تجسم جهان تواناتر ساخت. ادوین هابل کشف کرد که همه کهکشانها در حال گریز از همدیگر هستند و جهان منبسط می شود. از انبساط جهان شاید بتوان به گذشته آن نیز پی برد.
● انفجار بزرگ
میلیاردها سال پیش همه کهکشانها به هم نزدیکتر بوده اند. زمانی همه آنها با هم تماس داشته و پیش از آن دیگر کهکشان جداگانه ای وجود نداشته است. اگر باز هم به عقب برگردیم، جهان به صورت توده ای از گاز با چگالی و دمای بسیار بسیار زیاد بوده است. این گوی آتشین منفجر شده و جهان کنونی ما را پدید آورده است. اخترشناسان این نقطه آغاز را انفجار بزرگ می نامند.
[b]● تاریخ انفجار بزرگ
اساسا تعیین تاریخ انفجار بزرگ ساده است. این کار را می توان با ردیابی حرکت کهکشانهای زمانهای قبل انجام داد. برای مثال خوشه کهکشانهای صورت فلکی گیسو را در نظر می گیریم که ۳۵۰ میلیون سال نوری با ما فاصله دارد. مطالعه طیف آن نشان می دهد که این خوشه با سرعت ۷۰۰۰ کیلومتر در ثانیه از کهکشان ما دور می شود. به عبارت دیگر فاصله آن در هر ۴۳ سال ، یک سال نوری افزایش می یابد.b]
● محاسبه کهکشانهای گیسو
پانزده هزار میلیون سال پیش ، خوشه کهکشانهای گیسو درست در بالای سر ما قرار داشته است. با انجام چنین محاسبه ای برای تمام خوشه های دیگر نیز به این عدد می رسیم. خوشه هایی که در فاصله بیشتری قرار دارند، با سرعت بیشتری می گریزند. پس اگر خوشه گیسو در فاصله ۳۵۰ میلیون سال نوری با سرعت ۷۰۰۰ کیلومتر در ثانیه دور می شود، می توان گفت که به ازای هر یک میلیون سال نوری ، سرعت گریز ۲۰ کیلومتر در ثانیه افزایش می یابد. مثلا خوشه ای که ۱۰۰ میلیون سال نوری با ما فاصله دارد، با سرعت ۲۰۰۰ کیلومتر در ثانیه دور می شود. البته این رابطه در فاصله های دور دست اندکی تغییر می کند. زیرا سرعت هیچ جسمی نمی تواند بیشتر از سرعت نور باشد.
![[عکس: nu10nr0eggkdpygmirft.jpg]](http://ups.night-skin.com/images/nu10nr0eggkdpygmirft.jpg)
انبساط جهان
جهان بزرگترین معمای اخترشناسی است. آیا جهان آغاز و پایانی دارد؟ اگر چنین است کی و چگونه؟ انسان همواره در برابر جهان و تخمین اندازه و سن آن ناتوان بوده است. اخترشناسی نوین ، بر مبنای یافته ها و تئوریهای جدید در پی حل این معما است. برای یافتن پاسخ سوالهایی که به کل جهان مربوط می شود، باید به دور دستها نظر افکند. باید جهان را چنان تجسم کرد که کهکشانها و خوشه کهکشانها ، اجرام بسیار کوچکی به نظر رسند. آنگاه همانند ماکتی که از یک کارخانه یا شهر بزرگ می سازند، ماکت جهان را می توان ساخت.
● تاریخچه
هنگامی که از اوایل قرن بیستم تلسکوپهای پرتوان به مشاهده آسمانها پرداختند، یافته های جدید ، انسان را در تجسم جهان تواناتر ساخت. ادوین هابل کشف کرد که همه کهکشانها در حال گریز از همدیگر هستند و جهان منبسط می شود. از انبساط جهان شاید بتوان به گذشته آن نیز پی برد.
● انفجار بزرگ
میلیاردها سال پیش همه کهکشانها به هم نزدیکتر بوده اند. زمانی همه آنها با هم تماس داشته و پیش از آن دیگر کهکشان جداگانه ای وجود نداشته است. اگر باز هم به عقب برگردیم، جهان به صورت توده ای از گاز با چگالی و دمای بسیار بسیار زیاد بوده است. این گوی آتشین منفجر شده و جهان کنونی ما را پدید آورده است. اخترشناسان این نقطه آغاز را انفجار بزرگ می نامند.
[b]● تاریخ انفجار بزرگ
اساسا تعیین تاریخ انفجار بزرگ ساده است. این کار را می توان با ردیابی حرکت کهکشانهای زمانهای قبل انجام داد. برای مثال خوشه کهکشانهای صورت فلکی گیسو را در نظر می گیریم که ۳۵۰ میلیون سال نوری با ما فاصله دارد. مطالعه طیف آن نشان می دهد که این خوشه با سرعت ۷۰۰۰ کیلومتر در ثانیه از کهکشان ما دور می شود. به عبارت دیگر فاصله آن در هر ۴۳ سال ، یک سال نوری افزایش می یابد.b]
● محاسبه کهکشانهای گیسو
پانزده هزار میلیون سال پیش ، خوشه کهکشانهای گیسو درست در بالای سر ما قرار داشته است. با انجام چنین محاسبه ای برای تمام خوشه های دیگر نیز به این عدد می رسیم. خوشه هایی که در فاصله بیشتری قرار دارند، با سرعت بیشتری می گریزند. پس اگر خوشه گیسو در فاصله ۳۵۰ میلیون سال نوری با سرعت ۷۰۰۰ کیلومتر در ثانیه دور می شود، می توان گفت که به ازای هر یک میلیون سال نوری ، سرعت گریز ۲۰ کیلومتر در ثانیه افزایش می یابد. مثلا خوشه ای که ۱۰۰ میلیون سال نوری با ما فاصله دارد، با سرعت ۲۰۰۰ کیلومتر در ثانیه دور می شود. البته این رابطه در فاصله های دور دست اندکی تغییر می کند. زیرا سرعت هیچ جسمی نمی تواند بیشتر از سرعت نور باشد.