اصطلاحات اولیه ستاره شناسی

[M_Saturn]

قطبين زمين : بالاترين و پايين ترين نقاط زمين نسبت به استوا كه به قطب شمال و قطب جنوب موسوم هستند.

طول جغرافيايي و نصف النهار :به هر كماني كه از قطب شمال زمين به قطب جنوب وصل كنيم طول جغرافيايي يا نصف انهار می گویند.در اين تقسيم بندي سراسر كره ي زمين را ۳۶۰ نصف انهار پوشش داده است.

نصف النهار مبدا : به نصف انهار ي كه از گرينويچ (ناحيه اي نزديك شهر لندن در انگلستان ) مي گذرد نصف انهار مبدا گويند.لازم به توضيح است كه در زمان هاي بسيار دور اين مكان مبدا ناحيه اي از كشور عزيزمان ، ايران بوده است كه طي يك قرارداد با حاكمان بي خرد آن زمان به گرينويچ انگلستان انتقال يافت !

عرض جغرافيايي: به هر دايره ي فرضي كه موازي با استوا بر روي زمين رسم شود عرض جغرافيايي ميگويند كه بر حسب درجه مي باشد.بر اين اساس استوا عرض جغرافيايي صفر درجه و قطب شمال و جنوب به ترتيب ۹۰ + و ۹۰ - مي باشند.

استوا : دايره اي است فرضي كه كره ي زمين را به دو قسمت مساوي كه نيم كره ي شمالي و نيم كره ي جنوبي نام دارند ، تقسيم مي كند.

كره ي آسمان : از امتداد كره ي زمين تا بي نهايت كره ي بزرگي به دست مي آيد كه به آن كره ي سماوي يا كره ي آسمان گويند كه ظاهرا ستارگان بر روي آن قرار دارند.

استواي سماوي : از امتداد كمربند استوايي زمين تا بي نهايت و ترسيم آن بر روي كره ي آسمان داير ه ي بزرگي بدست مي آيد كه به آن استواي سماوي يا معدل النهار مي گويند و كره ي آسمان را به دو قسمت مساوي تقسيم مي كند.

ميل : به دوايري موازي استواي آسمان كه بر روي كره ي آسمان در نظر گرفته ميشود ميل (declination) مي گويند و آن را با "Dec" نشان مي دهند. ميل بر حسب درجه ميباشد.در اين سيستم استواي سماوي "صفر" و قطبين سماوي ۹۰+ و ۹۰- در نظر گرفته ميشوند

بعد : كمان هايي كه قطب شمال سماوي را به قطب جنوب سماوي متصل مي كنند را بعد (right Assension) مي گويند و آن را با "R.A" نشان مي دهند.در اين سيستم بعد از صفر تا ۲۳ ساعت (در مجموع ۲۴ ساعت) تقسيم بندي شده است.
دايرة البروج : از ترسيم مدار چرخش زمين به دور خورشيد دايره ي بزرگي بر كره ي آسمان پديد مي آيد كه به آن دايرة البروج مي گوييم.

منطقة البروج : نواري است به پهناي ۱۸ درجه كه دايرةالبروج در مركز آن قرار دارد.در واقع به امتداد ۹ درجه بالاتر و ۹ درجه پايين تر از دايرةالبروج ، منطقةالبروج گويند.

نقاط اعتدالين : به نقاط تقاطع دايرة البروج و استواي سماوي گره (عقده - Nod - جوزهر - گوزهر) مي گويند.اين دو گره تحت عنوان اعتدال بهاري و اعتدال پاييزي شناخته مي شود و اصطلاحا به اين نقاط اعتدالين مي گويند.

نصف انهار مبدا آسماني : به كماني كه از شمال كره ي آسمان به جنوب كره ي آسمان امتداد مي يابد به نحوي كه از نقطه ي اعتدال بهاري مي گذرد را نصف انهار مبدا آسماني مي گويند.

دوره نجومي : به چرخش كامل يك سياره به دور خورشيد نسبت به يك ستاره ي ثابت را دوره ي نجومي گويند.

دوره هلالي: ‌به چرخش كامل يك سياره به دور خورشيد نسبت به زمين دوره ي هلالي گويند.

مقارنه : هرگاه زمين و خورشيد و يك سياره در يك راستا قرار گيرند به طوري كه خورشيد بين آن دو باشد مقارنه رخ مي دهد.

مقابله : هرگاه زمين و خورشيد و يك سياره در يك راستا قرار گيرند به طوري كه زمين بين آن دو باشد مقابله رخ مي دهد.

واحد نجومي : به ميانگين فاصله ي زمين تا خورشيد( ۱۵۰۰۰۰۰۰۰ كيلوتر) يك واحد نجومي گويند.

قدر ظاهري : واحد سنجش درخشندگي اجرام سماوی است. هرچه قدر جسمی کمتر باشد درخشندگی ظاهری ‌اش بیشتر می‌شود. چشم انسان قادر به ديدن اجرام تا قدر ظاهري 6+ مي باشد . قدر ظاهري خورشيد ۵/۲۶ – است.

[abadanastro]

قدر ظاهری : این قدر ظاهری یه جور درجه بندی بر اساس درخشندگی اجرام آسمانیه
مثلا خورشید -27 و ماه -12 و شعرای یمانی (شباهنگ ) -1.4 و زهره گاهی اوقات -4 و برخی ستارگان با قدر های 1 و 2 و3 و الی آخر
که هر چه این عدد منفی تر باشد درخشنده تر و هرچه از اون طرف یعنی مثبت بزرگتر باشد درخشش کمتری خواهد داشت
در ضمن قدر ظاهری به فاصله جرم و درخشندگی ذاتی جرم بستگی داره و
همچنین حالات مختلف اهله مثل بدر و هلال این قدر برای ماه و زهره متفاوته !

[abadanastro]

این تاپیک بسیار خوبه ولی نمی دونم چرا دوستان کم لطفی می کنند ؟ و مطلب نمی گذارند ؟!

-------------

سرعت فرار : سرعت مورد نیاز برای فرار از کشش گرانش یک جسم است . برای مثال راکت هایی که می خواهند فضاپیما به جاهای دیگر بفرستند باید سرعت 11.2 کیلومتر بر ثانیه داشته باشند ( حد اقل )


سمت الرأس - سرسو ( zenith ) نقطه ای در کره سماوی است که مستقیما در بالای سر یک ناظر قرار گرفته یعنی ارتفاعش از افق 90 درجه است .

[only orion]

ستارگان دور قطبی(پیرا قطبی): به ستارگانی که برخلاف ستارگان دیگر طلوع و غروب ندارندو همیشه به دور ستاره ی قطبی در حال چرخش هستند ستارگان دورقطبی می گویند.در هر منطقه با توجه به عرض جغرافیایی آن مکان ستارگان رور قطبی متفاوتی داریم.مثلا در قطب شمال با عرض جغرافیایی 90 درجه ی شمالی 0=90-90. یعنی تمام ستارگانی که میلشون بالای صفر باشه دورقطبی هستند.واسه عرض های دیگه مثل همین اگر عرض جغرافیایی 90 رو منهای عرض جغرافیایی شهر کنیم ستارگانی که میلشون بالاتر از عدد به دست اومده باشه دورقطبی میشن.ستارگانی هم که میلشون کمتره دورقطبی جنوبین.در نیمکره ی جنوبی هم برعکس.

[abadanastro]

منطقة البروج ( zodiac ) :
12 صورت فلکی که طی یک سال به نظر می رسد خورشید از میان آنها عبور می کند منطقة البروج را تشکیل می دهند .



تقسیم‌بندی منطقةالبروج ( از بیان ویکی پدیا )

بر اساس تقسیم‌بندی دائرةالبروج به دوازده بخش مساوی (هر بخش معادل ۳۰ درجه)، منطقةالبروج را نیز به همان ۱۲ بخش مساوی تقسیم می‌کنند و هر بخش را یک برج می‌نامند. اما برای مشخص کردن قسمت‌های مختلف منطقةالبروج، عمدتاً از نام ۱۲ صورت فلکی که در این منطقه قرار دارند استفاده می‌شود. نام این صور فلکی در زیر آمده است. نکتهٔ خیلی مهم در مورد ارتباط این ۱۲ صورت فلکی با دوازده برجِ منطقةالبروج، این است که با وجود هم‌نام بودن آنها، محل قرار گرفتن هر صورت فلکی با برجِ هم‌نامِ آن یکسان نیست. دلیل این مطلب پدیده‌ای به نام تقدیم اعتدالین است.
--------

حرکت تقدیمی ( یا فرفره ای ) زمین سبب جابجایی این برج ها می شود .
این حرکت اثرات دیگری نیز دارد

برج های دوازده گانه

[abadanastro]

نور با سرعت ۲۹۹،۷۹۲،۴۵۸ متر بر ثانیه و بطور حدودی ( 300000 کیلومتر بر ثانیه ) حرکت می کند .
مسافت طی شده توسط نور در یک سال ، 90460000000000 کیلومتر است. بطور خلاصه می‌توان گفت که این فاصله 46/9 میلیون میلیون یا 1012 × 9.46 کیلومتر است. این مسافت را یک سال نوری می‌نامند. فاصله کره ماه از زمین ، برحسب این واحد ، 25/1 ثانیه نوری است. نزدیکترین ستاره به زمین ، پرکسیما سنتوری در فاصله 4،25 سال نوری قرار دارد. این بدان معناست که اگر با هواپیمایی که با سرعت 300 هزار کیلومتر در ثانیه حرکت می‌کند پرواز کنیم، 4،25 سال طول می‌کشد تا به این ستاره برسیم . این ستاره فقط در نیمکره جنوبی قابل مشاهده است. نزدیکترین ستاره قابل رؤیت در نیمکره شمالی ، سیروس است که فاصله آن از کره زمین 8/8 سال نوری است.

اولین بار یک ستاره شناس دانمارکی به نام اولاس رومر Olaus Roemer این کار را انجام داد. او دریافت که خسوف یکی از اقمار سیاره مشتری همچنان که زمین در مدار خود از خورشید دور می‌شود، ادامه می‌یابد. سپس ، وقتی که زمین به وضع اول خود بازگشت دو مرتبه خسوف رؤیت می‌شود. اختلاف زمانی که پدیده تقریبا 17 دقیقه بود و از روی آن بسادگی می‌شد تخمین زد که نور برای عبور از قطر مدار زمین چقدر وقت صرف کرده است. نتیجه این آزمایش با توجه به اینکه او می‌دانست این فاصله تقریبا 6/297 کیلومتر است این شد که سرعت نور به آسانی بدست آمد. البته برای محاسبه دقیق سرعت نور بعدها روشهای بسیار دقیقتری بکار گرفته شد که در نتیجه سرعت نور به میزان بسیار دقیقتری بدست آمد .

[abadanastro]

ستاره متغیر
variable star
ستاره ای که دخشش آن در طول یک دوره زمانی تغییر می کند . ستارگاان متغیر شامل گروه های متعددی از قبیل دوتایی گرفتی ، ستارگان متغیر قیفاووسی ، ستارگان شلیاقی RR ، نو اختر ها می شوند . ( خروج نور از یک ستاره ی متغیر می تواند به صورت منظم یا نامنظم باشد )

ستاره متغیر شلیاقی RR
RR lyrae star
ستاره های شلیاقی آرآر ستارگانی متغیر هستند . این ستارگان کم نورتر از آنند که با چشم غیر مسلح دیده شوند . ( این ستارگان دارای دوره هایی از 1 الی 30 ساعت هستند )

ستاره متغییر قیفاووسی
cepheid variable star
یک ستاره متغیر قیفاووسی ستاره ای است که درخشش آن بصورت منظم تغییر می کند . این درخشش در مدت زمانی از حدود چند روز تا چند هفته تغییر می کند . تغییرات درخشش ستاره ی متغیر قیفاووسی به این علت است که به طور منظمی منبسط و منقبض می شود . ستاره های متغیر قیفاووسی ابرغول های زرد و نارنجی هستند که بسیار درخشانتر از خورشید ما می باشند . ( اولین ستاره ی متغیر قیفاووسی در صورت فلکی قیفاووس مشاهده شد )

پروژه‌ی رصد ستاره‌ی رأس الغول

[abadanastro]

آلودگی نوری
light pollution

آلودگی نوری در نجوم به نور های مصنوعی مزاحم در سطح منطقه ی رصدی می گویند که سبب کاهش روشنایی اجرام آسمانی میشه و قدر ظاهری اجرام آسمانی رو افزایش میده بطوری که درخشندگی اونها کم میشه و ما سخت تر اون ها رو میبینیم .
البته گاهی اوقات این آلودگی نوری رو ماه هم ایجاد میکنه که دیگه اون رو کاریش نمیشه کرد .

[Castor va Pollux]

ماه ابی(blue moon)
با توجه به اختلاف زمانی کم ماه قمری و میلادی(یا قمری و شمسی)(چند ساعت اختلاف)یک اتفاق نادر وجود داره که اونهم 2 ماه بدر در یم ماه میلادیه یکی اول ماه یکی اخر ماه.به این حالت blue moon می گویند یعنی وقتی در یک ماه میلادی دو ماه بدر دارند.

[abadanastro]

ماه ابی(blue moon)
با توجه به اختلاف زمانی کم ماه قمری و میلادی(یا قمری و شمسی)(چند ساعت اختلاف)یک اتفاق نادر وجود داره که اونهم 2 ماه بدر در یم ماه میلادیه یکی اول ماه یکی اخر ماه.به این حالت blue moon می گویند یعنی وقتی در یک ماه میلادی دو ماه بدر دارند.

لطفا بیشتر توضیح بدید چون این سوژه برای تازه کار هاست