08-18-2009, 04:02 PM
پدیده ای که در آن یک جسم آسمانی توسط جسم دیگر پوشیده می شود به بیان دیگر زمانیکه یک جسم دور توسط یک جسم نزدیکتر مخفی شود البته لازم نیست تمام آن توسط جسم نزدیکتر مخفی شود.یک مثال روشن پدیده خورشیدگرفتگی است که در آن قرص خورشید توسط قرص ماه پوشیده می شود.این کلمه در مورد بسیاری از اجرام سماوی کاربرد دارد ولی بیشتر درباره رصد اختفاء نور ستارگان( آنهایی که در محدوده دایرﺓ البروج هستند)توسط قرص ماه مورد استفاده می باشد.جالب ترین اختفاها زمانی است که لبه شرقی ماه قبل از اینکه ماه کامل باشد روی جسمی را می پوشاند(IMMERSION) .در این حالت این لبه ماه تاریک است ومشاهده پدیده اختفاء در حالیکه نور ضعیف بازتابی از سطح زمین ماه را مقداری روشن کرده باشد بسیار دیدنی وخاطره برانگیز است.از آنجاییکه ماه جو ندارد زمان اختفاء ,ستاره ناگهان ناپدید می شود. این را هم در نظر داشته باشید که ستاره نیز بدلیل دوری مانند یک نقطه می باشد.
بعد از ماه کامل نیز اگر این پدیده رخ دهد آشکارشدن دوباره جسم سماوی EMERSION) ) براحتی قابل مشاهده است.همانند پدیده اختفاء یک مشاهده موفق به داشتن زمان دقیق حادثه وزاویه مکان آشکار شدن دوباره جسم بستگی دارد.مانند زمان های گذشته هنوز مشاهده این پدیده دارای ارزش علمی است چراکه با داشتن مکان دقیق رصد کننده وثبت زمان دقیق پدیده می توان به بررسی حرکات مداری ماه پرداخت.
بکمک دستگاههای نورسنجی بسیار سریع هنگام اختفاءستارگان توسط قرص ماه می توان به وجود ستاره همدم بسیار نزدیک در صورتی که وجود داشته باشد پی برد.همچنین می توان به محاسبه قطر ستاره های نزدیک پرداخت.طی یکسال ماه می تواند قرص حدود 4000 ستاره در قدرت دید تلسکوپهای آماتوری را بپوشاند.نقشه های ستاره ای مناسب وامکانات محاسبه در پیش بینی این پدیده بسیار مهم است.نتایج گزارشها را می توان به مرکز بین المللی اختفاءهای ماه در ژاپن ارسال نمود.این اطلاعات توسط ستاره شناسان حرفه ای استفاده می شوند.
ستارگان تنها اجرامی نیستند که توسط ماه پوشیده می شوندبلکه این پدیده درمورد یک سیارک یا سیاره نیز می تواند رخ دهد.از آنجاییکه قرص سیارات نسبت به ستارگان بسیار زیاد است هنگام اختفاء نور سیارات بتدریج وطی چند ثانیه کم می شود.سیارات ناهید, مریخ ,مشتری زحل و اورانوس بدلیل نورانی بودن در حالیکه در کنار لبه روشن ماه باشند نیز قابل توجه هستند .اختفائ سیارات توسط ماه گرچه نادرتر است دارای ارزش علمی کمتری نسبت به اختفائ ستارگان است وفقط بدلیل جالب بودن در تلسکوپهای کوچک به آنها توجه می شود.زمانیکه قرص ماه بطور مماس از روی یک ستاره عبور می کند گروههای مختلف در مکانهای از پیش تعیین شده قرار می گیرند وبه عکاسی از لبه ماه می پردازند بکمک ای کار می توان به جزییات سطحی لبه ماه پی برد.
در حوادث بسیار کمیاب امکان اختفائ ستارگان توسط سیارات نیز وجود دارد وبررسی تغییرات نوری آن هنگام عبور به جزییات ارزشمندی در مورد لایه های جوی سیاره منجر می شود.در سوم ژولای سال 1989 زحل وحلقه هایش از روی ستاره 28 قوسی عبور کردند. در شب بعد مردم اروپا شاهد عبور قمر زحل, تیتان از روی آن بودندونشانه هایی از جو این قمر مشاهده شد.حلقه های اورانوس نیز طی یک اختفا یعنی عبور از روی ستاره SAO 158687 در سال 1977 کشف شدند.
در صورتیکه صفحه مداری اقمار گالیله ای مشتری مناسب باشند می توان شاهد اختفائ این اقمار توسط قرص مشتری بود .هنگایکه اقمار از جلو سیاره نیز عبور می کنند این پدیده رخ می دهد.
اختفائ ستارگان توسط سیارکها نیزگرچه بسیار نادر است ولی شدنی است وبه کسب اطلاعاتی بسیار ارزشمند منجر می شود .در حالت عادی طی اختفاءسیارک میتواند سایه ای هم اندازه قطرش ایجاد کند تا مانع مشاهده شدن ستاره شود.این پدیده تاکنون منجر به کشف چند سیارک دوتایی مانند سیارک 6 Hebe شده است..باکمک رسم منحنی نوری سیارک می توان به چنین مواردی پی برد
بعد از ماه کامل نیز اگر این پدیده رخ دهد آشکارشدن دوباره جسم سماوی EMERSION) ) براحتی قابل مشاهده است.همانند پدیده اختفاء یک مشاهده موفق به داشتن زمان دقیق حادثه وزاویه مکان آشکار شدن دوباره جسم بستگی دارد.مانند زمان های گذشته هنوز مشاهده این پدیده دارای ارزش علمی است چراکه با داشتن مکان دقیق رصد کننده وثبت زمان دقیق پدیده می توان به بررسی حرکات مداری ماه پرداخت.
بکمک دستگاههای نورسنجی بسیار سریع هنگام اختفاءستارگان توسط قرص ماه می توان به وجود ستاره همدم بسیار نزدیک در صورتی که وجود داشته باشد پی برد.همچنین می توان به محاسبه قطر ستاره های نزدیک پرداخت.طی یکسال ماه می تواند قرص حدود 4000 ستاره در قدرت دید تلسکوپهای آماتوری را بپوشاند.نقشه های ستاره ای مناسب وامکانات محاسبه در پیش بینی این پدیده بسیار مهم است.نتایج گزارشها را می توان به مرکز بین المللی اختفاءهای ماه در ژاپن ارسال نمود.این اطلاعات توسط ستاره شناسان حرفه ای استفاده می شوند.
ستارگان تنها اجرامی نیستند که توسط ماه پوشیده می شوندبلکه این پدیده درمورد یک سیارک یا سیاره نیز می تواند رخ دهد.از آنجاییکه قرص سیارات نسبت به ستارگان بسیار زیاد است هنگام اختفاء نور سیارات بتدریج وطی چند ثانیه کم می شود.سیارات ناهید, مریخ ,مشتری زحل و اورانوس بدلیل نورانی بودن در حالیکه در کنار لبه روشن ماه باشند نیز قابل توجه هستند .اختفائ سیارات توسط ماه گرچه نادرتر است دارای ارزش علمی کمتری نسبت به اختفائ ستارگان است وفقط بدلیل جالب بودن در تلسکوپهای کوچک به آنها توجه می شود.زمانیکه قرص ماه بطور مماس از روی یک ستاره عبور می کند گروههای مختلف در مکانهای از پیش تعیین شده قرار می گیرند وبه عکاسی از لبه ماه می پردازند بکمک ای کار می توان به جزییات سطحی لبه ماه پی برد.
در حوادث بسیار کمیاب امکان اختفائ ستارگان توسط سیارات نیز وجود دارد وبررسی تغییرات نوری آن هنگام عبور به جزییات ارزشمندی در مورد لایه های جوی سیاره منجر می شود.در سوم ژولای سال 1989 زحل وحلقه هایش از روی ستاره 28 قوسی عبور کردند. در شب بعد مردم اروپا شاهد عبور قمر زحل, تیتان از روی آن بودندونشانه هایی از جو این قمر مشاهده شد.حلقه های اورانوس نیز طی یک اختفا یعنی عبور از روی ستاره SAO 158687 در سال 1977 کشف شدند.
در صورتیکه صفحه مداری اقمار گالیله ای مشتری مناسب باشند می توان شاهد اختفائ این اقمار توسط قرص مشتری بود .هنگایکه اقمار از جلو سیاره نیز عبور می کنند این پدیده رخ می دهد.
اختفائ ستارگان توسط سیارکها نیزگرچه بسیار نادر است ولی شدنی است وبه کسب اطلاعاتی بسیار ارزشمند منجر می شود .در حالت عادی طی اختفاءسیارک میتواند سایه ای هم اندازه قطرش ایجاد کند تا مانع مشاهده شدن ستاره شود.این پدیده تاکنون منجر به کشف چند سیارک دوتایی مانند سیارک 6 Hebe شده است..باکمک رسم منحنی نوری سیارک می توان به چنین مواردی پی برد
هرکجا هستم باشم ، آسمان مال من است!