+- تالار گفتگو ستاره‌شناسان (https://www.astrotalk.ir)
+-- انجمن: اخترفیزیک و کیهانشناسی (https://www.astrotalk.ir/forumdisplay.php?fid=9)
+--- انجمن: کیهانشناسی (https://www.astrotalk.ir/forumdisplay.php?fid=61)
+--- موضوع: اثر پوششی (/showthread.php?tid=1269)
اثر پوششی - abadanastro - 08-27-2010
بحث اندازه هلال ماه نیست ، بحث اصلی مکان قرار گیری ماه و خورشید نسبت به زمین است .
این مقاله رو مطالعه کنید
نگارش یافته توسط پرستو صفری
منبع : http://www.nightsky.ir/content/view/224/39/
يكي از اثراتي كه ماه بر زمين ميگذارد جذر و مد است.در تعريف اوليه گفته ميشود به پايين رفتن و بالا آمدن آب سطح درياها و اقيانوس ها جزر و مد گفته ميشود و اين دو اثر را از وجود نيروي جاذبه اي به غير از جاذبه زمين ميدانيم.اگر مدتي را در كنار آب دريا يا اقيانوس سپري كنيد متوجه ميشويد كه سطح آب در هر شبانه روز به طور دقيق در هر 24 ساعت و 50 دقيقه،دوبار بالا مي آيد كه به آن مد و دوبار پايين ميرود كه به آن جزر گفته ميشود.اگر ماه و خورشيد در يك راستا قرار بگيرند،جاذبه بيشتر بوده و اثرات جزرو مدي بيشتر خواهد شد.در درياچه ها،مد بسيار جزعي بوده و بنابر اين در درياچه خزر مد محسوس نيست،درخليج فوندي واقع درساحل شرقي كانادا،آب گاهي تا 20 متر پايين ميرود و كشتي ها براي به گل ننشستن،قبل از جزر خود را از ساحل دور نموده و تغيير مكان ميدهند.
جزر و مداگر خشكي ها مقابل كره ماه قرار بگيرند به علت مقاومت خشكي،خشكي حدود 20 سانتي متر جابجا ميشود كه به آن جزر و مد خشكي مي گويند.ولي مقاومت اقيانوس ها در مقابل كره ماه كمتراز خشكي است بايد در نظر داشت كه وقتي آن قسمت از زمين كه در مقابل كره مي باشد حالت مد داشته باشد نقطه مقابل آن در طرف ديگر زمين نيز،همين حالت مد را خواهد داشت.يعني قسمت از زمين كه ماه روي نصف ا لنهاربوده در اثر جاذبه ماه براي آبها ،مد پيش ميايد و در طرف ديگر كه از جاذبه ماه دور بوده كمتر تحت تاثير است .نيرو هاي جزر و مدي مي توانند اثرات شگفت انگيزي را ايجاد كنند.اصطكاك آبهاي اقيانوس با بستر دريا چرخش زمين را به ميزان 001%ثانيه در هر روز از قرن كاهش ميدهد.بررسي فسيلهاي حيوانات ثابت كرده است كه400 ميليون سال پيش روز زميني فقط 22ساعت طول مي كشيده به علاوه ميدان گرانشي زمين نيز،نيروها ي جزر و مدي روي ماه اعمال مي كند .بر روي سطح ماه،آب وجود ندارد اما اصطكاك،خم كردن و حركت دادن صخره ها تا حدي حركت چرخشي ماه را كند ميكند و باعث ميشود فقط يك سوي ماه به طرف زمين قرار گيرد.
با توجه به تعريف اوليه جزر و مد كه بالا آمدن و پايين رفتن آب درياها است.حال بهتر است بدانيم اين تاثيرات، دوبار در فاصله ميانگين 24ساعت و 50 دقيقه رخ ميدهند.يعني در هر 12ساعت و 25 دقيقه دو جزر يا دومد اتفاق مي افتد.هنگاميكه ماه و زمين و خورشيد هرسه در يك امتداد باشند شدت به حد اكثر ميرسد .اين امر در آخر ماه قمري كه در حالت محاق و چهاردهم ماه قمري در حالت بدر است كه به آن، مه كشند و در شبهاي هفتم و بيست و هفتم كه ماه در حالت تربيع است ميزان اثرات حد اقل است كه به آن، كه كشند گويند.