تالار گفتگو ستاره‌شناسان

تتیس و دیون، دو قمر زحل، جریانهای شدیدی را به فضا روانه می‌کنند.
بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده، احتمال وجود فعالیتهای زمین‌شناختی خاصی بین این دو قمر می‌رود، همانند فعالیت‌‌های آتشفشانی در این دو جهان یخی!

در محیط اطراف زحل به سبب حرکت‌های ذرات باردار گاز در محیط مغناطیسی آن، جریانی از ذرات در بین این دو قمر وجود دارد. به این ذرات ﭘلاسما می‌گویند. ﭘلاسما شامل الکترون‌های با بار منفی و یون‌های با بار مثبت است. یون‌های مثبت در واقع اتم‌های همان الکترون‌های آزاد هستند که یک یا دو الکترون از دست داده‌اند. باردار بودن ذرات ﭘلاسما دلیل به دام افتادن آنها در میدان مغناطیسی است.
دوره تناوب زحل به دور خودش در حدود ۱۰ساعت و ۴۶ دقیقه است که عامل به وجود آمدن میدان مغناطیسی است. این میدان مغناطیسی ذرات را به دام انداخته و محیط اطراف زحل را در بر می‌گیرد. به علت نیروی گریز از مرکز، به ﭘلاسما نیرویی به سمت بیرون وارد می شود، گویی که باید از مرکز چزخش دور شود.

وقتی کاسینی به زحل رسید ﭘس از مدت کوتاهی در ژوئن ۲۰۰۴ مشخص شد که گردش زحل به دور خودش ﭘلاسما را با شدت به سمت حلقه‌ها ﭘرتاب می‌کند و زبانه‌ای از این گاز به طرف لبه‌های بیرونی حلقه تشکیل می‌شود. گازهای رقیقتر و گرمتر نیز جاهای خالی را در این فرایند ﭘر می‌کنند.

«جیم برچ»(Jim Burch) از محققان این ﭘروژه بررسی دقیقی بر روی این فرآیند انجام داده‌است. او با استفاده از طیف سنج کاسینی(CAPS) نشان داد که جهت الکترونهای بیرون رانده ‌شده به طرف تتیس و دیون است.او می‌گوید:"تتیس و دیون دو منبع مهم ﭘلاسما در کره مغناطیسی زحل است."
تا قبل از شناخت این جریان، در بین قمرهای زحل فقط انسلادوس به عنوان تک قمر فعال زحل شناخته شده‌بود. انسلادوس آتشفشان‌های فورانی(چشمه‌های فورانی) دارد که گاز را با شدت تا صدها کیلومتر بالای سطح قمر ﭘرتاب می‌کند.
«اندرو کواتس»(Andrew Coates)از آزمایشگاه تحقیقاتی مولارد می‌گوید:"این اثر جدید نشانه‌ای قوی از فعال بودن تتیس و دیون است."

فوران در انسلادوس
«میشل داگرتی»(Michele Dougherty)، یکی از محققان، نیز می‌گوید:"نتیجه قطعی وقتی حاصل می‌شود که ما نتایج حاصل از رصدها و این داده‌های را با هم تطبیق داده و تفاوت‌ها را آشکار کنیم.»
منبع: سازمان فضایی اروپا