ادامه - به این دایره کامل 360 درجه که از نگاه زمینیها خورشید در طول سال آن را طی می کند، منطقه البروج گفته می شود که در انگلیسی به آن Zodiac Zone یا به اختصار Zodiac می گویند.
دانشمندان نجوم قدیم برای سهولت بررسی حرکت خورشید این دایره 360 درجه را به 12 بخش 30 درجه ای تقسیم کردند و نام هر یک از این بخش ها را یک برج گذاشتند و به آنها بروج دوازده گانه گفتند.
سپس برای نامگذاری هر یک از این برج ها در آسمان، نام مهم ترین صورت فلکی که در آن منطقه 30 درجه ای قرار دارد را روی آن برج قرار دادند. بدین ترتیب برج های دوازده گانه به صورت زیر نامگذاری شدند:
1- برج حَمَل یا همان برّه معادل Aries
2- برج ثور یا همان گاو معادل Taurus
3- برج جوزاء یا همان دوپیکر معادل Gemini
4- برج سرطان یا همان خرچنگ معادل Cancer
5- برج اسد یا همان شیر معادل Leo
6- برج سنبله (العذراء) یا همان زن بالدار معادل Virgo
7- برج میزان یا همان ترازو معادل Libra
8- برج عقرب معادل Scorpius
9- برج قوس یا همان کمان معادل Sagittarius
10- برج جَدی یا همان بُزماهی معادل Capricornus
11- برج دَلو معادل Aquarius
12- برج حوت یا همان ماهی معادل Pisces
به دوستان علاقمند یادآور می شود که برخی نرم افزارهای مرتبط با نجوم گزینه ای برای شبیه سازی و مشاهده حرکت نمادین خورشید در بروج دوازده گانه دارد که پیشنهاد می کنم پیش از ادامه مبحث نیم نگاهی به آن بخش نیز داشته باشید. مثلا در نرم افزار Starry Night می توانید از منوی Favourites به گزینه Constellations رفته و از آنجا Zodiac را انتخاب کنید. با تغییر گزینه های زمانی می توانید شاهد تغییر محل خورشید در منطقه البروج باشید. و دوستانی که نرم افزار نجومی را نصب نکرده اند می توانند از این شبیه ساز اینترنتی مبتنی بر فلاش استفاده کنند:
Ecliptic (Zodiac) Simulator
ادامه- تقویم خورشیدی به دلیل آنکه ذاتا مبتنی بر حرکت خورشید در آسمان تنظیم شده است، بیشترین دقت و تطابق را با الگوی منطقه البروجی دارد، بنابراین هر یک ماه در این تقویم تقریبا به اندازه طی کردن یکی از بروج دوازده گانه توسط خورشید طول می کشد و بدین ترتیب ماه های خورشیدی را می توان به صورت تقریبی منطبق بر بروج دوازده گانه دانست. به ترتیب زیر :
1- برج حمل تقریبا معادل فروردین ماه
2- برج ثور تقریبا معادل اردیبهشت ماه
3- برج جوزاء تقریبا معادل خردادماه
4- برج سرطان تقریبا معادل تیرماه
5- برج اسد تقریبا معادل مردادماه
6- برج سنبله تقریبا معادل شهریورماه
7- برج میزان تقریبا معادل مهرماه
8- برج عقرب تقریبا معادل آبان ماه
9- برج قوس تقریبا معادل آذرماه
10-برج جدی تقریبا معادل دی ماه
11-برج دلو تقریبا معادل بهمن ماه
12-برج حوت تقریبا معادل اسفندماه
ادامه- بنابراین زمان تغییر عملی و محسوس فصل در نیمکره شمالی زمین یعنی همان هنگامی که زمین سرسبز می شود و گلها می رویند، دقیقا زمانی است که لحظه تحویل سال خورشیدی اتفاق می افتد و فقط با فاصله چند ساعت از آن یکم فروردین تقویم آغاز می گردد. در این زمان خورشید در حال طی کردن درجه های آخر از 30 درجه برج حوت است.
در تقویم میلادی هم مبنای محاسبه خورشیدی است اما لحظه شروع سال در عوض آنکه بر مبنای طبیعت خورشیدی تعیین گردد، با توجه به تولد حضرت مسیح (ع) انتخاب شده است، بنابراین لحظه تحویل سال واقعی طبیعت، معادل 20 یا 21 مارس تقویم میلادی است.
البته در تقویم میلادی چون مبنای محاسبه سال بر پایه حرکت خورشید است، روزهای آن همان 365 روز و روزهای معادل آن با تقویم خورشیدی همیشه ثابت است. یعنی یکم فروردین همیشه معادل 20 یا 21 مارس است یا مثلا 11 آذرماه همیشه معادل 2 یا 3 دسامبر می شود.
ادامه- تقویم قمری نیز به طور کلی مبتنی بر گردش ماه به دور خودش برنامه ریزی شده و کاری به خورشید ندارد. و چون تغییر عملی فصل ها با توجه به حرکت خورشید صورت می گیرد، شروع سال قمری متغیر است و گاهی ممکن است در زمستان اتفاق افتد و گاه تابستان و به همین دلیل طول سال قمری نیز همانگونه که دوستان اطلاع دارند حدود 11 روز از سال شمسی کمتر است. مبنای آغاز سال قمری نیز در زمان عُمَر (خلیفه دوم) تعیین شد و قرار شد که هجرت پیامبر از مکه به مدینه را که در اول ربیع الاول اتفاق افتاده بود مبنای سال قرار دهند، اما به دلایل نامعلومی دو ماه قبل از آن یعنی شروع ماه محرم را آغاز سال قمری اعلام کردند.
زمان گردش ماه به دور خودش 29.53059 روز است و مجموع 12 ماه آن کمی بیش از 354 روز است.
ادامه - اهمیت منطقه البروج در اعتقادات پیشینیان :
این مهمترین و جالب ترین قسمت بحث در خصوص بروج فلکی است و می توان گفت هر آنچه تا کنون بیان شد و شاید دوستان از پیش هم آن را می دانستند، تنها مقدمه ای بود برای بیان این بخش که به اعتقادات پیشینیان در این خصوص باز می گردد:
قدما معتقد بودند که دو سیاره زُحل و مریخ نحس هستند و به زحل نحس اکبر و به مریخ نحس اصغر می گفتند. در مقابل این دو سیاره، مشتری و زهره قرار داشتند که طبق اعتقاد آنان مشتری سعد اکبر و زهره سعد اصغر به شمار می رفت.
آنان برنامه کارهای خود را طوری تنظیم می کردند که در زمان انجام آن مشتری یا حداقل زهره در آسمان حضور داشته باشند، و حضور یکی از این دو سیاره را به فال نیک می گرفتند. ولی در عوض سعی می کردند اگر مریخ و یا به ویژه زحل در آسمان حضور دارد، هیچ کاری را شروع نکنند زیرا مطمئن بودند که آن کار خراب می شود.
ادامه- اما بدترین حالت برای انجام امری یا روی دادن اتفاق، زمانی بود که دو سیاره زحل و مریخ هم زمان در آسمان دیده شوند و به ویژه زمانی که هر دوی آنها در یکی از بروج فلکی قرار گیرند. به این رویداد کاملاً نحس، اصطلاحاً « قِرانِ نحسین » گفته می شد و اگر کودکی دقیقاً در همین زمان به دنیا می آمد، بسیار بدشگون بود و به احتمال بسیار زیاد، پدر و مادرش خیلی زود از دنیا می رفتند و در بزرگسالی دارای چشمی شور می شد و مردم از او پرهیز می کردند. همچنین کلام و گفتار این فرد بسیار بدشگون بود و اصطلاحاً می گفتند، سَغّ او سیاه است.
ادامه- عکس این وضعیت زمانی بود که مشتری و زهره در یک برج فلکی دیده می شدند که به آن « قِران سعدین » گفته می شد. این بهترین زمان ممکن برای انجام دادن کارها به حساب می آمد و کودکی که در این موقعیت به دنیا می آمد، بسیار خوش شانس و نیک اختر به شمار می آمد. معمولاً برنامه های ازدواج را در این زمان قرار می دادند و یا اگر کار مهمی را می خواستند آغاز کنند آن را با مشورت دانشمندان علم هیأت، به چنین زمانی واگذار می کردند.
اما اگر واژه « قِران » را به صورت خالی و بدون مصاف الیه به کار می بردند، اشاره به موقعیتی استثنایی بود که دو سیاره مشتری و زحل در یک زمان در کنار هم و در یکی از بروج فلکی دیده می شدند. فردی که در این زمان به دنیا می آمد، انسانی کامل و ایده آل بود که همه چیز او در حد تعادل و رفتارهایش توام با اندیشه و بزرگ منشی بود. به موقع خشمگین می شد و در زمان مناسب ملایمت به خرج می داد، مردم به عدل او امیدوار بودند، بدکاران از بیم او از کارهای خود دست می کشیدند و نیکوکاران در کنف حمایتش بر نیکیهای خود می افزودند.
مردم به چنین کسی که تولدش در چنان زمان مناسبی اتفاق می افتاد، « صاحب قران » می گفتند و به همین دلیل است که شاعران مدیحه سرا، معمولا پادشاهان و ممدوحان خود را به همین نام مدح می کردندو مثلا « سلطان صاحب قران » می نامیدند.
ادامه - انطباق فصل ها و ماه های خورشیدی بر بروج دوازده گانه فلکی که در پست های قبل مطرح شد، برای همیشه منطبق بر همین الگو باقی نمی ماند و ممکن است در چند هزار سال آینده، در زمان تحویل سال خورشید در برج حوت نباشد و در بروج دیگری مشاهده شود.
این امر به دلیل جابجایی خورشید در فضا ( در حدود 23 کیلومتر در هر ثانیه ) و همچنین حرکت تقدیمی زمین رخ می دهد ولی چون این تغییرات تقویمی در چندهزار سال محسوس است و عمر انسان و محاسبات دقیق نجومی از چند صد سال فراتر نمی رود، این تغییرات فعلا تاثیری روی تقویم ندارد.
بر همین مبنا پیشینیان برای وقوع حوادث در هر یک از بروج، خصوصیات و پیش بینی هایی داشته اند که به برخی از آنها اشاره می کنم.
چون از زمان انسان های اولیه، تولد مهم ترین و تاثیرگذارترین واقعه زندگی یک فرد به شمار می آمد، بیشترین پیشگویی ها و تاثیر نجوم در شخصیت و سرنوشت افراد را با توجه به زمان تولد آنها برآورد می کردند.