09-15-2010, 10:36 AM
سنجش از دور
سنجش از دور عبارت است از تشخیص و جمع‌آوری داده از فاصله دور. این تعریف محدوده بسیار وسیعی دارد اما آنچه که امروزه به عنوان سنجش از دور از آن یاد می‌شود، داده‌هایی هستند که از طریق انواع وسایل پرنده از اشیاء، پدیده‌ها و عوارض، ثبت و ارسال شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. لذا با این مفهوم، سنجش از دور با اختراع هواپیما متولد شد و دستیابی بشر به فضا نیز این علم را دچار یک جهش بسیار بزرگ کرد. انقلاب دیجیتال و تحول در افزایش کارآیی انواع سنجنده‌ها نیز جهش بزرگ دیگری بود که در دو دهه اخیر این حوزه را متحول کرد. امروزه سنجش از دور با صنعت فضایی گره خورده است.
سنجش از دور يعنی تشخيص و جمع‌آوری داده از فاصله دور[1] و عمدتاً به عنوان فناوري و علمي تعريف مي‌شود که به وسيله آن مي‌توان بدون تماس مستقيم، مشخصه‌هاي (مکاني، طيفي، زماني) يک شيء يا پديده را تعيين، اندازه‌گيري و يا تجزيه و تحليل نمود[2]. با نداشتن تماس مستقيم، بايد روشي براي انتقال اطلاعات از طريق فضا مورد استفاده قرار گيرد. براي اين منظور، واسطه¬هاي مختلفي مانند ميدان جاذبه، ميدان مغناطيسي، امواج صوتي و انرژي الکترومغناطيسي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. با اين وجود، فناوري رايج در سنجش از دور، استفاده از امواج الکترومغناطيس است.
در حالت کلي، تعريف فوق دامنه وسيعي از کاربردها نظير مشاهدات زميني، تصويربرداري پزشکي از طريق مافوق صوت، تصويربرداري تشديد مغناطيسي (MRI)، توموگرافي گسيل پوزيترون (PET) و تصويربرداري صنعتي را شامل مي‌شود. در مفهوم مدرن، اين اصطلاح عموماً به کاربرد فناوري‌هاي سنجنده‌های تصويربردار نصب‌شده بر روي هواپيماها و فضاپيماها گفته می¬شود که از زمينه¬هاي ديگر مرتبط با تصويربرداري مانند تصويربرداري پزشکي جداست[2].
سنجش از دور اين امکان را فراهم مي‌کند که از مناطق غيرقابل دسترس و خطرناک اطلاعات جمع‌آوري شود. نمونه‌هايی از کاربرد¬هاي سنجش از دور شامل پايش جنگل‌زدايي، بررسي تاثير تغيير اقليم بر روي يخچال‌ها در مناطق قطبي، تعيين عمق بدنه‌هاي آبي و جمع‌آوري اطلاعات نظامي از مناطق پرخطر مرزي است. همچنين سنجش از دور مي‌تواند جايگزين روش‌هاي پرهزينه جمع‌آوري اطلاعات ميداني شود.
فرآيند سنجش از دور
فرآيند سنجش از دور از هفت مولفه تشکيل شده است:
• منبع انرژي يا روشنايي: اولين لازمه سنجش از دور، يک منبع انرژي است که عمل روشن‌سازي يا تهيه انرژي الکترومغناطيس بر روي هدف تحت مطالعه را به عهده داشته باشد.
• تابش و اتمسفر: در هنگام عزيمت انرژي از منبع به هدف، انرژي با اتمسفري که از آن عبور مي‌کند، تعامل دارد. اين پديده ممکن است بار دومي نيز هنگامي که انرژي از هدف به سنجنده عزيمت مي‌کند، اتفاق بيافتد.
• تعامل با هدف: بعد از رسيدن انرژي به هدف، با توجه به خصوصيات انرژي و هدف، تعامل صورت مي‌گيرد.
• ثبت انرژي به وسيله حسگر: بعد از اينکه انرژي توسط هدف پراکنده يا از آن ساطع شد، سنجنده دوردستي تشعشع الکترومغناطيس حاوي اطلاعات سطح را جمع‌آوري و ضبط مي‌کند.
• انتقال، دريافت و پردازش: انرژي ضبط‌شده توسط سنجنده به شکل الکترونيکي به يک ايستگاه دريافت و پردازش براي بازسازي تصوير اخذشده انتقال مي‌يابد.
• تفسير و تحليل: تصوير به صورت بصري و يا رقومي تفسير شده و اطلاعات لازم درباره هدف استخراج مي‌شوند.
• کاربرد: جزء پاياني فرآيند سنجش از دور عبارتست از استفاده از اطلاعات استخراج شده براي درک بهتر، کشف اطلاعات جديدتر و يا کمک به حل يک مساله خاص
سنجش از دور عبارت است از تشخیص و جمع‌آوری داده از فاصله دور. این تعریف محدوده بسیار وسیعی دارد اما آنچه که امروزه به عنوان سنجش از دور از آن یاد می‌شود، داده‌هایی هستند که از طریق انواع وسایل پرنده از اشیاء، پدیده‌ها و عوارض، ثبت و ارسال شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. لذا با این مفهوم، سنجش از دور با اختراع هواپیما متولد شد و دستیابی بشر به فضا نیز این علم را دچار یک جهش بسیار بزرگ کرد. انقلاب دیجیتال و تحول در افزایش کارآیی انواع سنجنده‌ها نیز جهش بزرگ دیگری بود که در دو دهه اخیر این حوزه را متحول کرد. امروزه سنجش از دور با صنعت فضایی گره خورده است.
سنجش از دور يعنی تشخيص و جمع‌آوری داده از فاصله دور[1] و عمدتاً به عنوان فناوري و علمي تعريف مي‌شود که به وسيله آن مي‌توان بدون تماس مستقيم، مشخصه‌هاي (مکاني، طيفي، زماني) يک شيء يا پديده را تعيين، اندازه‌گيري و يا تجزيه و تحليل نمود[2]. با نداشتن تماس مستقيم، بايد روشي براي انتقال اطلاعات از طريق فضا مورد استفاده قرار گيرد. براي اين منظور، واسطه¬هاي مختلفي مانند ميدان جاذبه، ميدان مغناطيسي، امواج صوتي و انرژي الکترومغناطيسي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. با اين وجود، فناوري رايج در سنجش از دور، استفاده از امواج الکترومغناطيس است.
در حالت کلي، تعريف فوق دامنه وسيعي از کاربردها نظير مشاهدات زميني، تصويربرداري پزشکي از طريق مافوق صوت، تصويربرداري تشديد مغناطيسي (MRI)، توموگرافي گسيل پوزيترون (PET) و تصويربرداري صنعتي را شامل مي‌شود. در مفهوم مدرن، اين اصطلاح عموماً به کاربرد فناوري‌هاي سنجنده‌های تصويربردار نصب‌شده بر روي هواپيماها و فضاپيماها گفته می¬شود که از زمينه¬هاي ديگر مرتبط با تصويربرداري مانند تصويربرداري پزشکي جداست[2].
سنجش از دور اين امکان را فراهم مي‌کند که از مناطق غيرقابل دسترس و خطرناک اطلاعات جمع‌آوري شود. نمونه‌هايی از کاربرد¬هاي سنجش از دور شامل پايش جنگل‌زدايي، بررسي تاثير تغيير اقليم بر روي يخچال‌ها در مناطق قطبي، تعيين عمق بدنه‌هاي آبي و جمع‌آوري اطلاعات نظامي از مناطق پرخطر مرزي است. همچنين سنجش از دور مي‌تواند جايگزين روش‌هاي پرهزينه جمع‌آوري اطلاعات ميداني شود.
فرآيند سنجش از دور
فرآيند سنجش از دور از هفت مولفه تشکيل شده است:
• منبع انرژي يا روشنايي: اولين لازمه سنجش از دور، يک منبع انرژي است که عمل روشن‌سازي يا تهيه انرژي الکترومغناطيس بر روي هدف تحت مطالعه را به عهده داشته باشد.
• تابش و اتمسفر: در هنگام عزيمت انرژي از منبع به هدف، انرژي با اتمسفري که از آن عبور مي‌کند، تعامل دارد. اين پديده ممکن است بار دومي نيز هنگامي که انرژي از هدف به سنجنده عزيمت مي‌کند، اتفاق بيافتد.
• تعامل با هدف: بعد از رسيدن انرژي به هدف، با توجه به خصوصيات انرژي و هدف، تعامل صورت مي‌گيرد.
• ثبت انرژي به وسيله حسگر: بعد از اينکه انرژي توسط هدف پراکنده يا از آن ساطع شد، سنجنده دوردستي تشعشع الکترومغناطيس حاوي اطلاعات سطح را جمع‌آوري و ضبط مي‌کند.
• انتقال، دريافت و پردازش: انرژي ضبط‌شده توسط سنجنده به شکل الکترونيکي به يک ايستگاه دريافت و پردازش براي بازسازي تصوير اخذشده انتقال مي‌يابد.
• تفسير و تحليل: تصوير به صورت بصري و يا رقومي تفسير شده و اطلاعات لازم درباره هدف استخراج مي‌شوند.
• کاربرد: جزء پاياني فرآيند سنجش از دور عبارتست از استفاده از اطلاعات استخراج شده براي درک بهتر، کشف اطلاعات جديدتر و يا کمک به حل يک مساله خاص