ازن (به انگلیسی: Ozone)؛ یکی از آلوتروپهای اکسیژن است به فرمول O۳ که گازی با اکسیدکنندگی بسیار بالاست. ازن معمولاً ناپایدار بوده و در بسیاری از واکنش*ها مانند کلر عمل می*کند و با مکانیزم ترکیب شدن با پروتئین و بی*اثر کردن آنزیم کاهنده که برای تنفس یاخته مهم است، به عنوان میکروب کش عمل می*کند.ازن یکی از مهم*ترین گازهای زمین است. طبق تحقیقات پژوهشگران تا ۲۰ سال آینده قسمتی از لایه ازن که سوراخ شده*است، درست می*گردد.
تعریف کلی
ازون واژه*ای یونانی است به معنی «بو» و به ویژه «بو تند» اطلاق می*شود. اوزن مولکولی با سه اتم اکسیژن است مولکول اکسیژن دارای دو اتم اکسیژن است اما تفاوت در یک اتم اکسیژن در این دو مولکول تفاوتهای اساسی را در این دو مولکول بوجود آورده*است.
چرخه ازون
در استراتوسفر (Stratospher) مولکول*های تازه اوزن پیوسته با واکنش*های شیمیایی و دریافت انرژی لازم از پرتوهای خورشید، به مولکول و اتم اکسیژن تجزیه می*شوند. این اتم*های اکسیژن که بسیار فعالند، طی مدت زمان کوتاهی کمتر از کسر ثانیه، از هم جدا و به مولکولهای اکسیژن متصل می*شوند و تشکیل مولکولهای سه اتمی اکسیژن، یعنی ازون، می*دهند. غیر از این چرخه طبیعی، طی واکنش*هایی با ازت و هیدروژن و کلر تولید شده در سطح و رها شده به اتمسفر، از بین می*رود.
ساختمان و فرمول گسترده ازون
فرمول ازون به صورت رزونانسی نمایش داده می*شود.
اهمیت ازون در زندگی بشر
اگر فضانوردی، در ارتفاع زیاد، به این سیاره خانه ما نگاه کند، نوار نازک آبی رنگی که دور زمین را فراگرفته، نظرش را جلب خواهد کرد. این پوشش شفاف، حیات را در جو زمین تأمین می*نماید. حیات، بصورتی که ما می*شناسیم، تنها با پوشش حفاظتی ازون میسر می*شود. بدون وجود اوزن ادامهٔ زندگی امکان ناپذیر است. پرتوهای خورشیدی، یکنواخت نیست. این پرتوها، شامل پرتوی به نام پرتو فرابنفش است.
چنانچه تمامی این پرتوها به سطح زمین می*رسید، وجود زندگی در روی زمین امکان ناپذیر است. زیرا این پرتوها حامل مقدار زیادی انرژی مرگ*زا برای موجودات زنده*است. خوشبختانه تنها بخش ناچیزی از پرتو فرابنفش خورشید به سطح زمین می*رسد. قسمت بیشتر این پرتو، انرژی خود را در ارتفاع ۲۰ تا ۳۰ کیلومتری سطح زمین و در جو آن از دست می*دهد. در این عمق از جو فراگیرنده زمین، مقادیر معتنابهی ازون موجود است و این ازون، پرتو فرابنفش را جذب می*کند.
رایحه تازگی پس از آذرخش
پس از آذرخش، تنفس شما با آسودگی بیشتری صورت می*گیرد. هوا پاکیزه و پر از تازگی است. علت این است که رعد و برق، سبب تولید گاز اوزن در جو می*شود و همین گاز است که هوا را تازه*تر می*نماید.
نقش ازون در ضد عفونی آب
آبی که می*آشامیم، کلریزه*است. این آب زیان*آور است و مزه آن نیز ناخوشایندتر از مزه آب چشمه*است. آب ضد عفونی شده با ازون، عاری از هر گونه باکتری زیان*آور است و مزه آن نیز خوشایندتر است.
منبع: ويكيپديا
تعریف کلی
ازون واژه*ای یونانی است به معنی «بو» و به ویژه «بو تند» اطلاق می*شود. اوزن مولکولی با سه اتم اکسیژن است مولکول اکسیژن دارای دو اتم اکسیژن است اما تفاوت در یک اتم اکسیژن در این دو مولکول تفاوتهای اساسی را در این دو مولکول بوجود آورده*است.
چرخه ازون
در استراتوسفر (Stratospher) مولکول*های تازه اوزن پیوسته با واکنش*های شیمیایی و دریافت انرژی لازم از پرتوهای خورشید، به مولکول و اتم اکسیژن تجزیه می*شوند. این اتم*های اکسیژن که بسیار فعالند، طی مدت زمان کوتاهی کمتر از کسر ثانیه، از هم جدا و به مولکولهای اکسیژن متصل می*شوند و تشکیل مولکولهای سه اتمی اکسیژن، یعنی ازون، می*دهند. غیر از این چرخه طبیعی، طی واکنش*هایی با ازت و هیدروژن و کلر تولید شده در سطح و رها شده به اتمسفر، از بین می*رود.
ساختمان و فرمول گسترده ازون
فرمول ازون به صورت رزونانسی نمایش داده می*شود.
اهمیت ازون در زندگی بشر
اگر فضانوردی، در ارتفاع زیاد، به این سیاره خانه ما نگاه کند، نوار نازک آبی رنگی که دور زمین را فراگرفته، نظرش را جلب خواهد کرد. این پوشش شفاف، حیات را در جو زمین تأمین می*نماید. حیات، بصورتی که ما می*شناسیم، تنها با پوشش حفاظتی ازون میسر می*شود. بدون وجود اوزن ادامهٔ زندگی امکان ناپذیر است. پرتوهای خورشیدی، یکنواخت نیست. این پرتوها، شامل پرتوی به نام پرتو فرابنفش است.
چنانچه تمامی این پرتوها به سطح زمین می*رسید، وجود زندگی در روی زمین امکان ناپذیر است. زیرا این پرتوها حامل مقدار زیادی انرژی مرگ*زا برای موجودات زنده*است. خوشبختانه تنها بخش ناچیزی از پرتو فرابنفش خورشید به سطح زمین می*رسد. قسمت بیشتر این پرتو، انرژی خود را در ارتفاع ۲۰ تا ۳۰ کیلومتری سطح زمین و در جو آن از دست می*دهد. در این عمق از جو فراگیرنده زمین، مقادیر معتنابهی ازون موجود است و این ازون، پرتو فرابنفش را جذب می*کند.
رایحه تازگی پس از آذرخش
پس از آذرخش، تنفس شما با آسودگی بیشتری صورت می*گیرد. هوا پاکیزه و پر از تازگی است. علت این است که رعد و برق، سبب تولید گاز اوزن در جو می*شود و همین گاز است که هوا را تازه*تر می*نماید.
نقش ازون در ضد عفونی آب
آبی که می*آشامیم، کلریزه*است. این آب زیان*آور است و مزه آن نیز ناخوشایندتر از مزه آب چشمه*است. آب ضد عفونی شده با ازون، عاری از هر گونه باکتری زیان*آور است و مزه آن نیز خوشایندتر است.
منبع: ويكيپديا