تالار گفتگو ستاره‌شناسان

سیارات در اطراف خورشید در مدارهایی که در نزدیکی یک صفحه مشترک قرار میگیرند حرکت انتقالی دارند . مدار عطارد نزدیکترین سیاره به خورشید نسبت به مدار زمین 7 درجه و مدار پلوتون 17/2 درجه کج است . زاویه میل صفحه بقیه سیارات موجود در این مدار بیش از 3/4 درجه نیست . بنابراین منظومه شمسی اص.لا شبیه به قرص است .

حرکت وضعی خورشید و سیارات حول محورهای خود نیز به نظر می رسد به شکل قرص مربوط باشد . خورشید با خط استوای خود که فقط 7/25 درجه نسبت به مدار زمین زاویه دارد می چرخد و بیشتر خطوط استوایی سیارات دیگر کمتر از 30 درجه کج است . حرکت وضعی ناهید و اورانوس ویژه است . ناهید در مقایسه با دیگر سیارات در جهت عکس و اورانوس به پهلو یعنی خط استوایش تقریبا بر مدارش عمود است می چرخد . ظاهرا جهت ارجح حرکت در منظومه شمسی ( حرکت در جهت مخالف عقربه های ساعت هنگامی که از طرف شمال دیده می شود ) نیز به شکل قرص مربوط است . حرکت انتقالی و وضعی تمام سیارات به دور خورشید در خلاف جهت حرکت عقربه ساعت می باشد به جز زهره و اورانوس .

بنابراین به جز چند استثناء بیشتر آنها قابل درک هستند ، حرکت انتقالی و وضعی در منظومه شمسی از یک قرص پیروی می کند . اما چشمان تیز ممکن است طرح فوق العده دیگری را در مدارهای سیاره ای آشکار سازی کند . هر سیاره کمتر از دو برابر نسبت به همسایه مجاورش از خورشید فاصله دارد . در سال 1776 یوهان تیتوس رشته ساده ای از اعداد را کشف کرد که این فواصل را باز تولید نمود . چن این گزارش برای اولین بار توسط وی در سال 1772 ارائه شد ، رشته فوق قانون تیتوس - بد نامیده می شود . هیچکس دلیل اینکه چرا قانون تیتوس _ بد فاصله سیارات را موجب می شود نمی داند . اما همیشه تفسیر این بوده که سیارات بوسیله بعضی از فرایند های تصادفی تشکیل نشده اند . برای مثال آنها نمی توانستند بصورت تصادفی طی میلیاردها سال بوجود آمده باشند.

مهمترین سرنخی که برای منشاء منظومه شمسی وجود دارد تقسیم سیارات به دو رده می باشد : سیارات خاکی و سیارات مشتری گون .

سیارات خاکی کوچک ، چگال و سنگی هستند و نسبت به سیارات مشتری گون جو کمتری دارند . سیارات خاکی مانند : عطارد ناهید زمین و مریخ در منظومه شمسی درونی قرار دارند .

سیارات مشتری گون که به سیارات گازی هم معروف هستند ، گازی و کم چگال هستند . سیارات مشتری گون مانند : مشتری زحل اورانوس و نپتون در منظوه شمسی بیرونی در آن سوی سیارکها قرار دارند .

باید توجه داشت که پلوتو در هیچ کدام از دو رده فوق قرار نمیگیرد . پلوتو مانند سیارات خاکی کوچک است ولی دور از خورشید قرار دارد و مانند سیارات مشتری گون دارای چگالی کمی می باشد .

تمام سیارات شبه خاکی دارای فرورفتگی می باشند . سطح سیاره عطارد همراه با هزاران فرو رفتگی بسیار شبیه به ماه است . چون سیاره عطارد خیلی گرم و فقط 40 درصد بزرگتر از ماه می باشد هیچ جوی ندارد . زهره یا ناهید تقریبا هم اندازه زمین است و جو ضخیمی دارد . در واقع سطح ناهید همیشه پشت لایه غلیظی از ابرها پنهان شده است و ستاره شناسان فقط با نقشه برداری سطح ناهید توسط رادار فرورفتگیهایی برای روی سطح یافته اند .

سیاره زمین نیز دارای چند فرورفتگی است و اگر چه فرسایش بسرعت چنین طرح هایی را می پوشاند . قطر سیاره مریخ تقریبا نصف قطر زمین است و جو به مراتب نازکتری دارد که به ما اجازه میدهد سطح آن را به آسانی ببینیم . عکسهای ردیابی فضایی نشان میدهد که بعضی از علامتگذاریهای قابل مشاهده از زمین در واقع فرورفتگی آتشفشانی هستند . بعلاوه ردیابی سیاره ای فرورفتگی های آتشفشانی را در اقمار سیاره های مریخ ، مشتری ، زحل و اورانوس یافته است . این مسئله نشان میدهد که فرورفته گیهای آتشفشانی مشخصه ای است از هر جرم درون منظومه شمسی به همراه سطحی که قابلیت نگهداری چنین طرح هایی را دارد .

چگالی سیارات خاکی در گستره 3 تا 5 گرم بر سانتیمتر مکعب قرار دارد . معمولا آنها شامل هسته هایی از آهن و نیکل هستند که توسط جبه ای از سنگهای چگال احاطه شده اند . برعکس سیارات مشتری گون غنی از هیدروژن و هلیوم هستند ، پس چگالی متوسط آنها پایین استیعنی کمتر از 1/75 گرم بر سانتیمتر مکعب .

چگالی بسیار کم سیارهزحل یا کیوان ( 0/7gr/cm به توان 3 ) حتی کمتر از چگالی آب است . با این وجود در کل تمام سیارات مشتری گون سنگینتر از زمین هستند . مشتری در حدود 318 بار سنگینتر از زمین است و زحل 95 برابر و اورانوس 15 برابر و نپتون 17 برابر سنگین تر از جرم زمین هستند .